Kopwit is de witmarge bovenaan de pagina van een boek.

Kopwit verwijst naar de rust en concentratie die een schrijver moet hebben, wil hij tot nieuw werk komen; zijn kop moet van binnen wit zijn. 

de stadsdichters van Zutphen: WWW.DICHTERBIJZUTPHEN.NL 

Ter gelegenheid van Wereldvrouwendag 2024 (8 maart)

Alle Tage

Der Krieg wird nicht mehr erklärt,
sondern fortgesetzt. Das Unerhörte
ist alltäglich geworden. Der Held
bleibt den Kämpfen fern. Der Schwache
ist in die Feuerzonen gerückt.
Die Uniform des Tages ist die Geduld,
die Auszeichnung der armselige Stern
der Hoffnung über dem Herzen.

Er wird verliehen,
wenn nichts mehr geschieht,
wenn das Trommelfeuer verstummt,
wenn der Feind unsichtbar geworden ist
und der Schatten ewiger Rüstung
den Himmel bedeckt.

Er wird verliehen
für die Flucht von den Fahnen,
für die Tapferkeit vor dem Freund,
für den Verrat unwürdiger Geheimnisse
und die Nichtachtung
jeglichen Befehls.


Ingeborg Bachmann (1926 - 1973)
(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)


Alle dagen

De oorlog wordt niet meer verklaard,
maar voortgezet. Het ongehoorde
is alledaags geworden. De held
blijft ver van gevechten. De zwakke
is de vuurlinies binnengerukt.
Het uniform van de dag is het geduld,
het ereteken de armzalige ster
van de hoop boven het hart.

Het wordt uitgereikt
wanneer niets meer gebeurt,
wanneer het spervuur verstomt,
wanneer de vijand onzichtbaar geworden is
en de schaduw van eeuwig bewapenen
de hemel bedekt.

Het wordt uitgereikt
wegens vlucht voor de vaandels,
wegens dapperheid oog in oog met de vriend,
wegens verraad van onwaardige geheimen
en het negeren
van ieder bevel.

Eijlders Dichters op Pad

Stichting Zutphen Literair en Dichtersgroep Kopwit Zutphen presenteren met plezier een bijzonder evenement! 

De aan het legendarische Amsterdamse schrijverscafé Eijlders verbonden, al een kwart eeuw maandelijks bijeenkomende groep "Eijlders Dichters" reist naar Zutphen om samen met uitgenodigde dichters uit stad en Achterhoek een optreden te verzorgen binnen het kader van hun door Nederland en Vlaanderen voerende tournee "Eijlders op Pad”. 

Louise Broekhuysen, Bertje van Delden, Jan Willem Hengeveld (Almens dorpsdichter), Henk Muileman, Louis Radstaak, Marion Steur, "Dichters des Achterhoeks" Bert Scheuter en Helma Snelooper, oud-stadsdichter Anna Wiersma en huidig stadsdichter Wolfram Reisiger vormen de Gelderse start-opstelling, de Amsterdamse selectie bestaat uit Ria Westerhuis, Seraphina Hassels, Martin Wijtgaard, Joyce Hes, Nelleke Lamme-den Boer, Maarten Douwe Bredero, Opa IJsbeer, Jolies Heij, Harry Oonk, Harmen Malderik, Willem Mesman, Gita Hacham.

Waar, wanneer en hoe? 
Zondagmiddag 24 maart, in café De Deur, Turfstraat 1, van 14 tot 18 uur, laten presentatoren Paul Lokkerbol en Pieter Bas Kempe (Amsterdam/Zutphen) de dichters om en om (Amsterdam/ Zutphen) aan het woord. Elke deelnemer draagt in 5 minuten 3 gedichten voor op de thema-vraag: Wat is natuurlijk? waarna met een "Laatste Ronde" uitgesmeten wordt en de nazit begint... 

De toegang is voor iedereen vrij, de vertering is voor eigen rekening; er zijn meerdere pauzes waarin besteld kan worden, doe dat met gulle hand en steun Café De Deur... 

Van harte welkom, en tot ziens, op zondag 24 maart!

Peter W.J. Brouwer presenteert zijn nieuwe roman(s)

Dichtersgroep Kopwit Zutphen haalt in de Boekenweek een oude bekende terug naar de stad waar hij geregeld zijn poëzie voorgedragen heeft. Peter W.J. Brouwer, al jaren ingezetene van Doesburg, bekwaamt zich reeds enige tijd in de kunst van het romanschrijven: onlangs verscheen zijn derde, "Op alles wat ik ben", maar ook de door coronastilte onvoldoende opgemerkte voorganger, "Het oog van de kraanvogel" (2021), komt aan bod. Pieter Bas Kempe leidt hem in en wisselt met hem van gedachten over beide titels: enkele verrassende onderbrekingen in muziek en dichtvorm zullen de zinnen verzetten!
Plaats van handeling is "Cultuurcafé Salonner", Beekstraat 39 in de Zutphense binnenstad, op dinsdagavond 19 maart. Aanvang om 20 uur stipt, inloop vanaf 19.30 uur; er is plaats voor 30 personen, reserveren aanbevolen via
info@kopwitzutphen.nl. Breng ruimschoots contant geld mee: de toegang is weliswaar gratis, maar vertering is voor eigen rekening, en Peter signeert en verkoopt na afloop zijn boeken (€ 25,50 voor de nieuweling, € 19,50 voor de "Kraanvogel", uitgeverij "In de Knipscheer"). Lees meer bij www.kopwitzutphen.nl; tot dinsdag 19 maart op Beekstraat 39!

Marije Verbeeck

Over de imitatio

Als schrijfdocent vind ik de imitatio een heel bruikbaar en fijn poëziegenre. En als dichter ook. Omdat je niet alles zelf hoeft te doen, kun je wat sneller tot een mooi resultaat komen. Want je pikt de vorm, of zelfs meerdere dichtregels van het origineel. Soms gebruik je alleen het idee. En dan vul je het gedicht met eigen beelden en associaties.
 
Voorbeelden van imitatio

Hieronder vind je het overbekende gedicht van Rutger Kopland. En daarnaast een imitatio. Cees van der Pluijm is wat betreft de vorm nauwelijks afgeweken van het voorbeeld. Hij heeft het aantal zinnen en de indeling in strofen precies overgenomen en ook wat van de klanken: verdorren van bonen - blote meisjesbenen en bloemen -boezems. Hoewel hij ook een paar zinnen onveranderd heeft gelaten, heeft hij een totaal nieuw gedicht gemaakt. 

Jonge sla

Alles kan ik verdragen,
het verdorren van bonen,
stervende bloemen, het hoekje
aardappelen, kan ik met droge ogen
zien rooien, daar ben ik werkelijk hard in.

Maar jonge sla in september,
net geplant, slap nog,
in vochtige bedjes, nee.
 
Rutger Kopland
 
Sturmy Archer

Alles kan ik verdragen,
blote meisjesbenen,
welgevulde boezems, de rankste
taille kan ik zonder opwinding
aanschouwen, daar ben ik
werkelijk hard in.
 
Maar het strakgebroekte kontje
van een jongen, lichtjes wippend
op het zadel van zijn fiets, nee.
 
Cees van der Pluijm

En dan deze:

Vlam

Schuimende morgen
 
en mijn vuren lach
drinkt uit ontzaggelijke schalen
van lucht en aarde
den opalen dag
  
Hendrik Marsman

Saldo

Boodschappen halen
 
en mijn Triodospas
pikt uit ontzaggelijke bergen
van slijk der aarde
het juiste bedrag
 
Marije Verbeeck

Van de inhoud is niets overgebleven, maar de vorm is helemaal overgenomen. Het aantal regels inclusief de witregel is gelijk, net als een deel van de klanken. De eerste regel is qua klank wel helemaal veranderd, maar ritme en aantal lettergrepen is gelijk gebleven. Het woord aarde wordt op dezelfde plek herhaald. Hoe ver je daarin wilt gaan, is helemaal aan de imitator zelf.

Voor mij is de imitatio een volwaardige vorm van poëzie, waarbij je al doende dolle pret kunt hebben en veel over dichten kunt leren. Je studeert op alle aspecten van het origineel, omdat je een gedicht meerdere keren aandachtig leest en je daarbij steeds afvraagt hoe en waarom de dichter zo te werk is gegaan.
Door imitatio’s te maken, ontwikkel je gevoel voor poëzie. Je leert hoe je emoties, ervaringen en gedachten poëtisch kunt verwoorden. Je ervaart de muzikaliteit van taal door kennis te maken  met allerlei vormen van rijm. Je ziet hoe herhaling en metaforen kunnen worden toegepast. Je ziet verschillende indelingen in strofen. Je ontdekt de functie van witregels. Je ziet verschillende voorkeuren voor gebruik of weglating van hoofdletters en leestekens. Je ziet andere dan de gangbare woordvolgorde in zinnen. Enzovoorts!

Mocht je zelf wel zin hebben in bijvoorbeeld een schrijfretraite met imitatio's,
kijk dan op mijn website. www.marijeverbeeck.nl op de thuispagina bij nieuws. 
Het zou leuk zijn je te ontmoeten. 

Marije Verbeeck.

Peter Brouwer presenteert zijn nieuwe boek "Op alles wat ik ben" aan een fan, op de achtergrond een van zijn uitgevers.
Is auteur, theatermaker en vertaler. ‘Op alles wat ik ben’ is zijn derde roman, en door zijn brede thematische aanpak zijn meest ambitieuze tot nu toe. Het boek bevat bovendien een aantal schitterende tekeningen van beeldend kunstenaar Albert Van Der Weide. Eerder publiceerde Brouwer drie dichtbundels. Zijn werk verscheen in bloemlezingen en tijdschriften, daarnaast is hij regelmatig te horen en te zien in de media. Als performer maakte Brouwer verschillende muziektheaterprogramma’s. Zijn adres: info@peter-brouwer.com
Deze gebeurtenis vond plaats op zondag 4 februari bij Boekhandel Het Colofon, Bakkerstraat 56, Arnhem.

Een Stroom van Poëzie 2

Een Stroom van Poëzie 2:
Kopwit Zutphen bij Hendrik Planting

Dichtersgroep Kopwit Zutphen organiseert een avond
in het kader van de Poëzieweek op maandag 29 januari
in het atelier van veelzijdig kunstenaar Hendrik
Planting, Laarstraat 81. De bijeenkomst begint om
20.30 uur, inloop vanaf 20 uur.
Presentator Pieter Bas Kempe ontvangt zowel de
huidige als de vorige dorpsdichter van Brummen-Eerbeek,
Chris Ros en Marije Verbeeck, stadsdichter van Zwolle
Bauke Vermaas, Dichter des Achterhoeks Helma Snelooper,
en de Zutphense oud-stadsdichter Anna Wiersma. In zijn
hoedanigheid van multi-instrumentalist zal Hendrik
op de gedichten geïnspireerde Plantingiaanse klankim-
pressies ten gehore brengen.
Kopwit Zutphen vraagt 5 euro toegang, koffie en thee
zijn gratis, andere consumpties tegen "democratische
prijzen", betaling uitsluitend contant. Maximaal 30
bezoekers, reserveren is gewenst via info@kopwitzutphen.nl
Wees welkom bij Laarstraat 81 op 29 januari!

Hendrik Planting bespeelt diverse instrumenten als begeleiding

Marije Verbeeck draagt voor 'aan Chris Ros'

Chris draagt voor 'aan Marije Verbeeck'

Helma Snelooper draagt voor 'Noar Brummen en Weerumme'

Anna Wiersma draagt voor 'Bijgeloof'

Een Stroom van Poëzie 1

Een Stroom van Poëzie 1:
Kopwit Zutphen bij Hendrik Planting

Dichtersgroep Kopwit Zutphen organiseert een poëzieavond
op woensdag 29 november in het atelier van veelzijdig
kunstenaar Hendrik Planting, Laarstraat 81. De bijeenkomst
begint om 20.30 uur, inloop vanaf 20 uur.
Presentator Pieter Bas Kempe verwelkomt uit het stroom-
gebied van de IJssel de beide Zutphense dichters en
beeldend kunstenaars Jet Rotmans en Erika Visser, voor-
malig Deventer stadsdichter met Zutphense wortels Wibo
Kosters, en de in Deventer wonende Vlaming Alex Gentjens.
In zijn hoedanigheid van multi-instrumentalist zal Hendrik
op de gedichten geïnspireerde Plantingiaanse klankim-
pressies ten gehore brengen.
Kopwit Zutphen vraagt 5 euro toegang, koffie en thee zijn
gratis, andere consumpties tegen “democratische prijzen",
betaling uitsluitend contant. Maximaal 30 bezoekers,
aanmelden via info@kopwitzutphen.nl
Wees welkom bij Laarstraat 81 op 29 november!

Bij het overlijden van Hans Tentije (1944-2023)

Hans Tentije (pseudoniem van Johann Krämer) is afgelopen donderdag overleden. Tentije debuteerde in 1975 met de bundel Alles is er. Kees Fens schreef over deze bundel in de Volkskrant dat Tentije ‘een literaire lefschopper’ was, ‘maar wel een goeie. Hij is de rumoerigste meester van het verval, dat hij kan oproepen door oude afbeeldingen op scherp te zetten.’
In 1979 won Tentije de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs en de Herman Gorterprijs voor de bundel Wat ze zei en andere gedichten.

Poging met een 'aviette' , Parijs 1900

't Houtwerk op de tribunes te nat om te gaan zitten
zuigen z'n banden zich vast aan 't cement van de baan

drassig 't middenterrein, mannen in groepjes bij elkaar
met blinkende velgen zet hij aan als voor een scherpe sprint

niet de motregen, de motregen alleen maakt die enorme vleugel
van zeildoek of geolied papier boven z'n hoofd zo hopeloos zwaar

eerder 't frame, z'n laarzen, z'n schipperspet en de speciaal
voor de gelegenheid gebreide wollen trui (berekend op grote hoogten)

veel van z'n extra-gewicht heeft hij er ook niet afgetraind
wie denkt de hemel te bereiken is al heel gauw licht genoeg

maar iedereen kijkt van hem weg, naar iets van hieruit
niet te zien: 't belangrijkste vindt altijd buiten beeld plaats

en terwijl 't gebeuren van toen naar nu vervluchtigt
is 't moment van neerstorten onmenselijk lang uitgesteld
------------------------------
uit: 'Alles is er', 1975.

... aviette - vliegfiets ...

Schrijver: Hans Tentije

31 oktober "Werelddag van de Stilte"

Молчание !

Заткнись, спрячься и берегись как секрет
Чувства, мечты, которые
Дорогая тебе - оставь их в своей душе
Сначала поднимайтесь, позже спускайтесь, стойте на месте
Как ночью звезда поднимается,
Что падает: восхищайтесь этим - и - заткнитесь.

Как сердце выражает себя искренне?
Кто-нибудь еще понимает, что вы говорите?
Будет ли это готовить вашу жизненную головоломку?
Глагол ложен для любой идеи;
Помехи угрожают каждому источнику,
Освежайся и заткнись.

Просто следуйте своему собственному жизненному пути:
Ваша душа охватывает мировую империю
Полные волшебных снов - неслыханные,
Но нарушен ’ мировой шум
Удары быстро склоняются к полёту;
Слушайте их пение - и заткнитесь !…

Фёдор Юрьевич Тютчев

(vertaling uit het Russisch door P.B. Kempe)


Silentium !

Zwijg, schuil, en koester als geheim
Gevoelens, dromen welke zijn
U dierbaar - laat hen in uw ziel
Eerst rijzen, later dalen, stil
Zoals bij nacht de ster dàn stijgt,
Dàn zakt: bewonder dit - en - zwijg.

Hoe uit een hart zich ooit oprecht?
Verstaat een ander wat u zegt?
Wordt die uw levensraadsel klaar?
Verwoord is elk denkbeeld onwaar;
Het roeren ied’re bron bedreigt,
Verkwik uzelf eraan - en zwijg.

Volg louter 't eigen levenspad:
Uw ziel een wereldrijk omvat
Vol toverdromen - ongehoord,
Maar door ’s werelds kabaal verstoord
Tot op de vlucht slaan snel geneigd;
Beluister hun gezang - en zwijg !…

Fjodor Tjutčev

EVA EN JOHANNEKE MAKEN ER WAT VAN

Dichter en muzikant Johanneke ter Stege en schrijver en trouwambtenaar Eva Schuurman vinden elkaar in een nuchtere verwondering rondom het leven met zijn gedoe en magie. Samen met het publiek en een gastartiest vertalen ze dit naar ontboezemingen, binnenrijm en melodie en vragen zich af hoe ze er – tussen de regels door – wat van kunnen maken.

In een intieme, ongedwongen setting reageren ze op elkaars gedichten en liedjes, Iedere editie schuift er een andere gastartiest aan. Van de gastartiest kiezen ze vervolgens één werk waarop Eva en Johanneke een antwoord schrijven.

Wat je precies kunt verwachten weten we nog niet, maar het plezier waarmee Eva en Johanneke hun snode plannen smeedden en de verhalen die onder invloed van elkaar ontstonden doen vermoeden dat het nog weleens héél leuk kan worden.

Te zien op 2 november om 19.30 uur in Het Koelhuis te Zutphen, Coenensparkstraat 1  7202 AN Zutphen T 0575 51 00 18
Tickets zijn € 12,50 en scoor je HIER

Hanzepoëzie met Kopwit in Zutphen

Hanze poëzie met Kopwit in Zutphen

Dichtersgroep Kopwit Zutphen organiseert een Hanze poëzie-middag op zondag 22 oktober in het atelier van veelzijdig kunstenaar Hendrik Planting, Laarstraat 81. De middag begint om 15.00 uur, inloop vanaf 14.30 uur.
Rode draad is de Hanze. Pieter Bas Kempe leest voor uit zijn bundel ‘Het volk eens verenigd…’ over de ‘rode geschiedenis’ van zeven Hanzesteden. Andere optredende dichters zijn Marion Steur uit Hanzestad Doesburg, Henk van Rossum uit Hanzestad Deventer en de dichters José Hattink-Blom uit Wijhe en Ger van Diepen uit Epe.
In zijn hoedanigheid als instrumentalist zal Hendrik, geïnspireerd op de gedichten, Plantingiaanse klankimpressies spelen.
De toegang is gratis, aan Kopwit Zutphen betaalt u € 5,00, er is koffie en thee gratis. Andere drankjes € 2,50, contante betaling. Maximaal aantal gasten is 30. Reserveren is gewenst via info@kopwitzutphen.nl

Kopwit Zutphen eert de "Zilveren Eeuw"

Rusland is terecht in opspraak, maar de Russische literatuur blijft onze aandacht verdienen.

Dichtersgroep Kopwit Zutphen nodigt u van harte uit voor een bijeenkomst in de Zutphense binnenstad op woensdag 18 oktober in “Cultuurcafé Salonner“ voor een lezing door Elena Bronnikova over het leven en werk van Marina Tsvetajeva (1892-1941).
Samen met Anne Semler is er een voordracht uit het werk van deze grote dichteres uit de Russische “Zilveren Eeuw”: dichters geboren omstreeks 1890. Onze gast-spreker Elena Bronnikova is geboren in 1964 in Novosibirsk, de hoofdstad van Siberië. Daar studeerde zij letterkunde en Russische literatuur. Zij woont sinds de jaren negentig in Nederland en geeft regelmatig lezingen over de geschiedenis van Rusland en haar schrijvers.
De voertaal van de lezing is Nederlands, de gedichten-voordracht is tweetalig, ondersteund door beeld en geluid.

“Cultuurcafé Salonner”, Beekstraat 39 Zutphen
Reserveren wegens beperkte plaatsruimte via: info@kopwitzutphen.nl
Aanvang is stipt 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur
Toegang is 10 euro, betaling contant aan de zaal, evenals de consumpties!

Lees meer op: www.kopwitzutphen.nl
Graag tot 18 oktober 2023 in de Beekstraat!

ter gelegenheid van de vijftigste overlijdensdag van de roemruchte Chileense dichter (23 september) en van Wereldvertalersdag (30 september)

Es la mañana llena de tempestad
en el corazón del verano.

Coma pañuelos blancos de adiós viajan las nubes,
el viento las sacude con sus viajeras manos.

Innumerable corazón del viento
latiendo sobre nuestro silencio enamorado.

Zumbando entre los árboles, orquestal y divino,
como una lengua llena de guerras y de cantos.

Viento que lleva en rápido robo la hojarasca
y desvía las flechas latientes de los pájaros.

Viento que la derriba en ola sin espuma
y sustancia sin peso, y fuegos inclinados.

Se rompe y se sumerge su volumen de besos
combatido en la puerta del viento del verano.

Pablo Neruda (1904 - 1973)


De morgenstond is vol van stormgetij
in het hart van de zomer.

Als witte zakdoekjes ten afscheid reizen de wolken,
de wind zwiert en schudt ze met reislustige handen.

Hart, buiten tijd en getal, van de wind,
kloppend boven onze verliefde stilte,

Bruisend tussen de bomen, goddelijk en orkestraal,
als een taal vol van oorlog en gezang;

Wind, met rasse hand ratsend het ritselend lover
en werpend uit koers de snorrende pijlen der vogels;

Wind, naar onderen stortend als golf zonder schuim,
als gewicht zonder gewicht, als nijgend laaiend vuur;

Brekend en zich verstrooiend als een kruik vol kussen,
geslingerd aan de poort van de zomerwind.

Pablo Neruda
(vertaald uit het Spaans door P.B. Kempe)

Zutphen Literair & Kopwit Zutphen vieren de herfst!

Van de roodharige Venetiaanse priester Antonio
Vivaldi kennen wij, naast veel ander moois, de
concertreeks "Le quattro stagioni/De vier jaarge-
tijden", waarnaar zelfs een pizza vernoemd is. Min-
der bekend: in meerdere handschriften zijn de vier
delen voorzien van inleidende sonnetten - vermoed
wordt dat zij door de componist zelf vervaardigd
zijn, hetgeen in ieder geval een mooi verhaal is...

L'Autunno
Sonetto dismostrativo Sopra il Concerto intitolato
L’Autunno, compositione del Signore Don Antonio Vivaldi

Celebra il Villanel con balli, e canti
del felice raccolto il bel piacere
e del liquor di Bacco accesi tanti
Finiscono col sonno il Lor godere.

Fa che ogn'uno tralasci, e balli, e canti
L'aria, che temperata dá piacere
e la staggion ch'invitta tanti, e tanti
d'un dolcissimo sonno al bel godere.

Il Cacciator all nuov'alba à Caccia
Con corni, schioppi, e cani escono fuore
Fegge la Belva, e seguano la traccia.

Già sbigottita, e lassa al gran rumore
de schioppi, e cani, ferita minaccia
Languida di fuggir, mà oppressa muore.

Antonio Vivaldi (1675/78 - 1741)
(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe)


De Herfst
Verklarend Sonnet Bij het Concert met als titel
De Herfst, compositie van de Heer Don Antonio Vivaldi

De landman viert, uitbundig dansend, zingend,
zijn goede opbrengst uit de gulle gronden;
gaat met zijn Bacchusmaten maat'loos klinken -
vol zoete wijn wordt zoete slaap gevonden.

Dat elk even vergeet, al dansend, zingend...
De lucht deint lustig mee boven de gronden;
heel 't jaargetijde nodigt gul tot klinken,
waarna verzaligd slaaprust wordt gevonden.

De jagers gaan op stap bij vroege morgen
met honden, hoorngeschal en met geweren.
Het wilde dier vlucht, en zij volgen sporen...

Vermoeid, verstoord, verzwakt door al't ontberen,
door schot en hond verwond, rest dreigend grommen-
geen vluchtweg open meer, zal het creperen.

De diepe cello van de nacht

De diepe cello van de nacht
slingert zijn duistere jubel over de vlakten.
't Nevelbeeld van dingen verliest zijn vorm
                  in stromen van kosmisch licht.
Deining spoelt lang en spoelt stralend
in golf over golf door de nachtblauwe eeuwigheid.
Jij! Jij! Jij!
Gelouterde, lichte materie, ritme zijn bloeiende schuim,
zweefduizelende droom der dromen,
                  verblindend wit!
Een meeuw ben ik, en rustend op gestrekte vleugels
drink ik zeezoute zaligheid
                  ver ten oosten van al wat ik weet,
                  ver ten westen van al wat ik wil,
en raak het wereldhart -
verblindend wit!

Karin Boye (1900 - 1941)
(vertaald uit het Zweeds door P.B. Kempe)

Nattens djupa violoncell
slungar sitt mörka jubel ut över vidderna.
Tingens töckenbilder löser sin form
                   i floder av kosmiskt ljus.
Dyningar, lysande långa,
sköljer i våg på våq genom nattblå evighet.
Du Du Du!
Förklarade lätta materia, rytmens blommande skum,
svävande, svindlande drömmars dröm,
                   bländvitt!
En mås är jag, och vilande på sträckta vingar
dricker jag havssalt salighet
                   långt östan om allt vad jag vet,
                   långt vasten om allt vad jag vill,
och rör vid världens hjärta -
bländvitt!

Karin Boye (1900 - 1941)

9 augustus 2023: honderdste geboortedag van de grote Gerrit Kouwenaar

9 augustus 2023: honderdste geboortedag van de grote
Gerrit Kouwenaar. Ook hij droeg ooit een gedicht bij
aan de Koning Boudewijnpromenade in Oostende:

Stenen gedicht

Ik lig hier als een schip op de rede
van een stad die eeuwen bestaat

ik ben vastgelegd aan een heden
maar draag een verleden naam

ik huis hier tussen mijn muren
zoals mensen binnen hun huid

ruimte kijkt uit door mijn ramen
ik ben voor de mensen gebouwd.

31 juli 2023: negentigste verjaardag van de oudste
Nederlandstalige dichter onder zijns gelijken,
Cees Nooteboom

31 juli 2023: negentigste verjaardag van de oudste
Nederlandstalige dichter onder zijns gelijken, Cees
Nooteboom. Dit gedicht van hem is te lezen aan de
Koning Boudewijnpromenade in Oostende:

Nerval

Wij stonden op het plein van de rede en de
                  zuivere twijfel
en zagen hoe zijn schip met zijde geladen
de lichtloze koers voer naar de oceaan
om daar te vergaan.

Aan boord de portretten van vaders op vazen,
van al onze spinsels en dubbels,
een steigerend graf van sonnetten, het spookschrift
                  van zijn gedachten,
alles wat wij wisten en droomden
in de doornen kooi van het noodweer.
Helderziend door de bliksem verlicht,
zo verdween hij uit ons gezicht.

Wij bleven achter als een standbeeld van vragen,
versteend tussen lachen en denken, de kinderen
                  van het slijk,
een slinkend teken waar de tijd nog in rondwaart,
de huls van een monument
waarvan niemand de oorsprong meer kent.

16 juli 2023: honderdste overlijdensdag van de grote
Louis Couperus

Als jongeman debuteerde hij met de
poëziebundel "Een lent van vaerzen", waarmee hij tussen
de wal van de oudere en het schip van de jongere
generaties dichters viel; publiceerde daarna incidenteel
gedichten, waarvan hier een voorbeeld uit 1904.

Dionyzos-studiën III

Nu, lachend, speuren mijn begeer’ge oogen
Naar ied’ren sater dien ik, marmer, zie,
Beschonken neêrgezonken op éen knie,
Den wijnzak drukkende; dra zat gezogen

Loert naar een nymf hij met zijn scheel gespie:
Zijn dronken vingers bootsen lustgebogen,
Krampbevende, haar lichaam na: gedoogen
Zal hij het nooit, dat zij hem snel ontvlie.

Zijn lach grijnst breed; zijn spitse ooren trillen,
Zijn lippen, droesemrood nog, zouden willen
Haar lippen bijten met zijn dronken zoen.

In 't marmer is zijn wil veronverwrikbaard;
Hij weet - en van voldoening spitst zijn sikbaard -
Dat Dionyzos haar geen hulp zal doen!

de makers van de bundel 'Scheepsbewegingen' voor de woonplaats te Deventer van wijlen Herman Posthumus Meyjes

Twee dichtbundels tegelijk in Hanzejaar 2023!

Dichter Pieter Bas Kempe komt halverwege het Hanzejaar
2023 met een tweetal bundels tegelijk: “Het volk eens
verenigd…” (uitgave in eigen beheer) en “Scheepsbe-
wegingen” (uitgeverij 2Pk, Deventer). Eerstgenoemde
bundel is een vervolg op “Voorwaarts, nog niet verge-
ten. Rood Zutphen 1900-1950”, dat in 2021 verscheen en
de rode geschiedenis van de stad behandelde. Nu is
diezelfde, maar donkerrode, geschiedenis uit de jaren
1885-1979 dat in zeven Hanzesteden, waaronder natuur-
lijk opnieuw Zutphen...
De tweede bundel werd geschreven in samenwerking met
Herman Posthumus Meyjes, wijlen de stadsdichter van De-
venter 2013-2015, verschijnt gelijktijdig ook in die Han-
zestad, en behandelt vele kanten van het zeer met de
Hanze verbonden onderwerp scheepvaart. Onorthodoxe bij-
dragen dus aan een bijzonder jaar... En dit alles weer
uitmuntend vormgegeven door Louis Radstaak!
Het volk eens verenigd…” is voor 5 euro, "Scheeps-
bewegingen" voor 7,50 euro te koop: telefonisch via
0575-541824, of via info@kopwitzutphen.nl  Er zijn
ook nog enkele exemplaren van “Voorwaarts, nog niet
vergeten” langs dezelfde weg, en à 5 euro, voorradig…

€ 15,-- excl. verzendkosten bij: jetrotmans@hetnet.nl

Edith Södergran (1892 - 1923)

24 juni 2023 honderdste overlijdensdag van de wellicht
belangrijkste dichteres uit Scandinavië. Geboren toen
Finland nog deel van Rusland was, opgegroeid binnen de
Zweedstalige minderheid aldaar, vroeg overleden aan
meerdere longziektes, maar toen al op haar juiste
waarde geschat…

Jag såg ett träd som var större än alla andra
och hängde fullt av oåtkomliga kottar;
jag såg en stor kyrka med öppna dorrar
och alla som kommo ut voro bleke och starke
och färdiga att dö;
jag såg en kvinna som leende och sminkad
kastade tärning om sin lycka
och såg att hon föriorade.

En krets var dragen kring dessa ting
den ingen overträder.

Edith Södergran (1892 - 1923)
(vertaald uit het Zweeds door P.B. Kempe)

Ik zag een boom die groter was dan alle andere
en hing vol denneappels, onbereikbaar;
ik zag een grote kerk met open deuren
en allen die naar buiten kwamen waren bleek en sterk
en tot de dood bereid;
ik zag een vrouw die glimlachend en opgemaakt
de stenen wierp om haar geluk
en zag dat zij verloor.

Een kring was om dit alles getrokken
die geen mens betreedt.

Zutphen Literair & Kopwit Zutphen vieren de zomer!

Zutphen Literair & Kopwit Zutphen vieren de zomer!

Van de roodharige Venetiaanse priester Antonio
Vivaldi kennen wij, naast veel ander moois, de
concertreeks "Le quattro stagioni/De vier jaarge-
tijden", waarnaar zelfs een pizza vernoemd is. Min-
der bekend: in meerdere handschriften zijn de vier
delen voorzien van inleidende sonnetten - vermoed
wordt dat zij door de componist zelf vervaardigd
zijn, hetgeen in ieder geval een mooi verhaal is...

L'Estate
Sonetto Dimostrativo Sopra il Concerto intitolato
L’Estate, Compositione del Signore Don Antonio Vivaldi

Sotto dure Stagion dal Sole accesa
Langue l' Uom, langue 'l Gregge, ed arde il Pino
Scioglie 'l Cucco le voce, e tosto intesa
Canta la Tortorella, e 'l Gardellino.

Zeffiro dolce spira, mà contesa
muove Borea improvviso al suo vicino
e piange il Pastorel, perché sospesa
tema fiere Borasca, e 'l suo destino.

Toglie alle membra lasse il suo riposo
il timore de ' Lampi, e tuoni fieri
e de ' mosche e mossoni il stuol furioso.

Ah che pur troppo i suoi timor son veri
Tuona, fulmina il Ciel, e grandioso
Tronca il capo alle spiche, e à grani altieri.


Antonio Vivaldi (1675/78 - 1741)
(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe)


De Zomer
Verklarend Sonnet Bij het Concert met als titel
De Zomer, Compositie van de Heer Don Antonio Vivaldi

In 't zwaar seizoen wanneer de zon verplettert
smachten de mens, de kudde, brandt de pijnboom,
smelt weg de koekoekslag terwijl verheffend
weerklinken duifgekoer en verre fluittoon.

De vriendelijke Zephyr waait - bekvechtend
verstoort dan Boreas opeens de dagdroom,
en wenen moeten herders, wel beseffend
het woest-vernietigende van die luchtstroom...

De vrede van de moede ledematen
wordt weggenomen door vrees, donder, bliksem,
door vliegenzwermen die 't azuur verstikken...

Hoezeer voelt nu de herder zich verlaten -
het weerlicht, en als met immense sikkel
snelt noodweer alle koppen van de aren.

Beste poëzieliefhebber

Van harte nodig ik jullie uit voor een aflevering van Tegen het Vergeten:
Tegen het vergeten: GERRIT KOUWENAAR
met Wiel Kusters, Mathijs Sanders en Wim van Til
Zaterdagmiddag 17 juni 2023 

Zaterdag 17 juni besteedt het Poëziecentrum Nederland in Nijmegen bijzondere aandacht aan GERRIT KOUWENAAR, een van de belangrijkste Nederlandse dichters van de twintigste eeuw en jarenlang sluimerend kandidaat voor de Nobelprijs voor literatuur. 
In 2023 is het 100 jaar geleden dat hij geboren werd (op 9 augustus). Hij schreef er aan het begin van de jaren vijftig een gedicht over: 

De dag

Op de dag dat ik er was stonden de klokken zeven
de buren praatten op de balkons over vrede
mijn vader schreef een stuk over een brand
mijn moeder was gelukkig dat zij een zoon had

de ooms sneden koek ik lag geheel gesloten
de wereld gaf prompt antwoord met sportmanifestaties
de avond was vol auto’s met supporters
de tantes liepen geruisloos met gloeiend water

de krantenman op zijn racefiets groette de dokter
de ogen van de stad stonden wijd open in de avondzon
omdat ik er was in een kom van asfalt
omdat ik er was speelde het orgel gedempt in de verte

in de nacht kwam mijn vader met een jas vol brandgeur
hij liep op gummibottines de trap op en af
hij heeft op het balkon een cigarillo gerookt
hij dronk een glas wijn en dacht ik kan zweven.

Aan dit gedicht gingen er vele vooraf. 
In zijn zojuist verschenen biografie Morgen wordt het voor iedereen maandag. De oorlog van Gerrit Kouwenaar beschrijft Wiel Kusters uiterst secuur en zeer leesbaar de ontwikkeling die de jonge Kouwenaar doormaakte. (Hij was 16, scholier nog, toen de oorlog ons land bereikte). In Kusters' boek lezen we het boeiende verhaal van een jongen die niets anders dan dichter wilde worden en daarvoor zelfs,  met toestemming van zijn ouders, de school verliet. De oorlog werd hem een harde leerschool, een 'volksuniversiteit met vijfjarige cursus' zoals hij het later met volwassen ironie zou omschrijven.

De dichter Wiel Kusters was hoogleraar letterkunde aan de Universiteit Maastricht. Hij schreef biografieën van Pierre Kemp, Kees Fens en nu dus ook van Gerrit Kouwenaar.
Hij zal tijdens deze aflevering van Tegen het vergeten ingaan op de poëtische ontwikkeling van Kouwenaar in de jaren 1939-1949. 
De biografie Morgen is het voor iedereen maandag, doorspekt met ongepubliceerde gedichten en prozafragmenten, is een lust voor poëzieliefhebbers en een must voor lezers van Kouwenaars poëzie.
Ook Mathijs Sanders, hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, en Wim van Til, jarenlang chauffeur en vriend van Gerrit Kouwenaar, zullen hun licht laten schijnen over het portret van de kunstenaar als jongeman.

Tegen het vergeten: Gerrit Kouwenaar
Poëziecentrum Nederland
Mariënburg 29, Nijmegen
14.00 - 16.00 uur
Toegang € 7,50

Met hartelijke groet,
Wim van Til

Beste mensen,

Zutphen Literair wil jullie hieronder nog eens wijzen op het interview met Marion Pauw in Het Koelhuis, vrijdagavond 9 juni.
Vriendelijke groet,
August Hans den Boef (Zutphen Literair)

PS: Lees ook Pauws interessante essay in het laatste Volkskrant Magazine over de toxische groepsdynamiek van Expeditie Robinson: https://www.volkskrant.nl/volkskrant-magazine/na-haar-ervaringen-bij-expeditie-robinson-wil-marion-pauw-weten-hoe-verloopt-het-proces-van-uitsluiting-in-een-groep~bc221167/

Zutphen Literair viert de feestelijke tiende editie van de Thriller Tiendaagse met Marion Pauw. Vrijdag 9 juni interviewt Jan van Mersbergen haar in het Koelhuis.
Pauw heeft tweemaal de Gouden Strop gewonnen, met de bestseller Daglicht in 2009 en vorig jaar met Vogeleiland. Daglicht werd in 2013 verfilmd onder regie van Diederik van Rooijen, met Angela Schijf, Monique van de Ven en Fedja van Huêt in de hoofdrollen.
Pauw schreef behalve aan het scenario van Daglicht ook scenario’s voor onder andere Godin van de jacht van Heleen van Royen. 
In 2015 schreef Marion Pauw het geschenkboekje Grijs gebied
Op 30 mei dit jaar verscheen een nieuwe thriller, Tijgerlelie.
Een vriendengroep van zes mensen past twee maanden op een woning in de Pyreneeën. Een traumatisch verblijf, met de gevolgen waarvan de hoofdpersoon zeventien jaar later mentaal nog kampt.

Jan van Mersbergen schreef drie thrillers onder het pseudoniem Frederik Baas, maar is vooral bekend om zijn romans waarvan Naar de overkant van de nacht  in 2011 de BNG Nieuwe Literatuurprijs ontving, De laatste ontsnapping uit 2014 de F. Bordewijk-prijs en De onverwachte rijkdom van Altena  de NRC Lezersprijs 2019.
De combinatie belooft wat!

Met dit evenement sluit Zutphen Literair het seizoen af.    

Marion Pauw (interviewer Jan van Mersbergen), Vrijdag 9 juni, 20.00 uur, Het Koelhuis, Zutphen.
Tickets € 10,00: https://zutphenliterair.nl/tickets/

HEDEN GESLOTEN opent het verleden gaat verder, zie hier het programma: https://www.heden-gesloten.nl/agenda

Spittaal

Spittaal
(vrij naar Gerrit Achterberg)

Eringa's
ziekenhuis
is niet pluis:
zeis en snoeimes
aan de suis,
kaalslagwaanzin
kind aan huis.
Uitgekleed
tot vel over bot
gaat Gelre Zutphen
gauw naar god,
wordt een prikpost
o zo klein:
Lochem weet
van zulke gein...

Het doet pijn:
geen ingreep uit
Den Haag, waar men
juicht om de buit -
bank en verzekeraar
tillen de kluit
en strijken op,
winstgroei ten top,
terwijl de werker
naar de ware
thuis-zorg fluit…

Kuiperij op 't
ministerie
duwt stad en land
in de miserie.
Redelijk alternatief
betekent daar:
veel mensenleed,
veel schouderklopjes
voor de duitendief,
en dat het kabinet
volop geniet
van al het pluche-gerief...

Het kan anders,
het kan wel:
wanneer het geld
niet zo in tel,
wanneer de menselijke maat
in plaats van statistiek
of intensieve-zorg-fabriek
bij iedereen vooropstaat,
en wij elkaar een kameraad
in plaats van afgehaakt gemaakt!
Ontwaakt!

P.B. Kempe, 1 mei 2023

Lees Mei

Op 18 mei 2023 vindt de elfde editie van Lees Mei plaats. 
Op deze dag wordt de Mei van Herman Gorter in estafette voorgelezen door honderd literatuurliefhebbers, voordrachtskunstenaars, dichters, lezers, docenten, vertalers en anderszins geïnteresseerden.   
Herman Gorter debuteerde in 1889 met het lange, epische gedicht Mei, dat gezien wordt als het begin van de moderne poëzie in Nederland. Het ambitieuze project moest de lente en de zomer uitdrukken en vol natuurlijke elementen en zintuiglijke indrukken zitten. Resultaat is een drieluik over Mei, dochter van de zon en de maan, brengster van het voorjaar.  
De voorleesestafette begint om 12:00 uur in Dat Bolwerck in Zutphen, en zal ingeleid worden door Johan Sonnenschein, docent Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Utrecht. 
Traditioneel is de eerste lezer een ouder iemand en wordt de Mei uitgelezen door een jong persoon. 
Het evenement zal tot ongeveer 18:00 uur duren en is vrij toegankelijk. 
Er is geen betere manier om de lente in te luiden, dus kom de poëzie vieren op 18 mei!  
Inlichtingen: poeziecentrumnederland@gmail.com, info@zutphenliterair.nl

Stadsdichter van Zutphen Wolfram Reisiger heeft een paar van z'n collega's uitgenodigd om samen op woensdagavond 10 mei dichtkunst ten gehore te brengen. Op zijn benoeming tot stadsdichterschap gaf hij al aan zijn taak graag in verbinding met andere dichters te willen uitvoeren. Onder het motto 'Happytime met dichter' staan nu de passie en de lol centraal.  Uitgenodigd zijn stadsdichter van Deventer Alied van der Meer, oud stadsdichter van Zutphen Eke Mannink, dorpsdichter van Almen Willem Hengeveld, winnares kunstbende Anna Bjarnadottir en jong talent Daniella Helmink. Dit gezelschap staat garant voor een vermakelijke diversiteit aan voordrachten afgewisseld met muzikale intermezzo's. 10 mei, 20:00 uur, De Notenkraker, Dorpsstraat 20 in Almen. Reserveer tickets op www.heden-gesloten.nl

23 april: UNESCO-werelddag van het Boek

Scheppen, kunstenaar! Niet praten!
Dat jouw vers zij licht als adem.

Poëzie vlucht voor het ingewikkelde,
Maar zij houdt van het onwikkelde.


Bilde, Künstler! Rede nicht!
Nur ein Hauch sei dein Gedicht.

Durch Vernünfteln wird Poesie vertrieben
Aber sie mag das Vernüftige lieben.

Johann Wolfgang von Goethe
(1749 - 1832)
(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)

PICASSO, STERFELIJK

Picasso, sterfelijk

Een dame sloot Vauvenargues en bezegelde
het graf met een dame-offer, door haar dochter
bekrachtigd - geen mocht de bronzen dame naken

sindsdien, zoals ook het wonderbaarlijke zicht
op Sainte-Victoire achter een voorhang schuilging.

Hij die zich steeds met kunst en vrouwen omringde,
begraven onder en verstoken van beide,
heeft wat hij wilde behalve wat hij wilde.


(zijn Provençaalse kasteel buiten Aix-en-Provence,
nabij de berg die Paul Cézanne zo vaak schilderde,
werd na de dood van Pablo Picasso door zijn laatste
vrouw en haar dochter, Jacqueline Roque en
Cathérine Hutin, afgegrendeld van de buitenwereld.
"Het dame-offer", een beeld uit 1937, duidt op de
binnenplaats zijn graf aan)


P.B. Kempe, 8 april 2023,
bij de vijftigste overlijdensdag
van de kunstenaar

Zutphen Literair & Kopwit Zutphen vieren de lente!

Van de roodharige Venetiaanse priester Antonio
Vivaldi kennen wij, naast veel ander moois, de
concertreeks "Le quattro stagioni/De vier jaarge-
tijden", waarnaar zelfs een pizza vernoemd is. Min-
der bekend: in meerdere handschriften zijn de vier
delen voorzien van inleidende sonnetten - vermoed
wordt dat zij door de componist zelf vervaardigd
zijn, hetgeen in ieder geval een mooi verhaal is...

La Primavera
Sonetto dismostrativo sopra il Concerto intitolato
La Primavera, compositione del Signore Don Antonio Vivaldi

Giunta è la Primavera, e festosetti
la salutan gl'augei con lieto canto
e i fonti allo spirar de zefiretti
Con dolce mormorio scorrono intanto

Vengon coprendo l'aer di nero ammanto
e lampi, e tuoni ad annuntiarla aletti
Indi tacendo questi gl'Augelletti
Tornan di nuovo al lor canoro incanto

e quindi sul fiorito ameno Prato
Al caro mormorar di frondi, e piante
dorme il caprar col fido cane a lato

di Pastoral zampagna al suon festante
danzan Ninfe, e Pastor nel tetto amato
di Primavera all'apparir brillante.

Antonio Vivaldi (1675/78 - 1741)
(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe)

De Lente
Verklarend sonnet bij het Concert met als titel
De Lente, compositie van de Heer Don Antonio Vivaldi

De Lente houdt haar blijde inkomst: juichend
verwelkomen haar vogelengezangen,
terwijl de bronnen vrolijk zijn en ruisend
in 't ritme van de westenwind gevangen.

Het zwerk toont zich met diepzwart kleed omhangen
vol donder, bliksem om haar komst te duiden -
maar stil valt snel dit alles, en het fluiten
van de gevederden gaat heraanvangen.

En op de liefelijk bloeiende weide
sluimert, bij zacht gefluister van het lover,
de herder, met de waakhond aan zijn zijde.

Door klanken uit de doedelzak betoverd
vieren de nimfen, knechten in het vrije
dat Lente weer de wereld heeft veroverd.

Persbericht over Nicolien Mizee die de tweede MRTNT-rede uitspreekt in de Walburgiskerk te Zutphen op 11 maart

Klimaatdichter Els de Groen te Ugchelen, gelukkig een van de velen die niet willen dat onze planeet naar de ratsmodee gaat, zond via ons aller Anna Wiersma dit manifest: voor sommige ter kennismaking, voor andere ter actieve aansluiting. Jullie dichters zijn aan zet. (Pieter Bas Kempe)

Manifest

Wij zijn de Klimaatdichters, een snel groeiende beweging van Vlaamse en Nederlandse woordkunstenaars. Naar het voorbeeld van Poets for the Planet strijden we met poëzie in al haar verschijningsvormen voor een klimaatvriendelijke wereld.

Onze planeet verkeert in een crisis. Oceanen verzuren. Soorten verdwijnen. Bossen branden. Ons eigen voortbestaan wordt bedreigd. Het is tijd dat we het warm voelen worden onder onze voeten, dit is meer dan een hittegolf of winter zonder sneeuw. Het is tijd om onze stem als een vuist in de lucht te gooien.

Aangemoedigd door protest over de hele wereld geloven we dat poëzie een belangrijke rol kan vervullen om het tij te keren, als creatief en inspirerend geluid in de strijd voor het klimaat.

We worden gedreven door woorden en zijn gericht op transformatie. We willen inspireren, verontrusten en mobiliseren, aan de hand van poëzie-evenementen, acties, debatten en publicaties. We zijn daarbij liefdevol en voorkomend, maar ook licht ontvlambaar.

We zijn lyrisch over de natuur en ziedend over de destructie. We zetten de schoonheid van de taal in voor bewustwording. We willen mens en planeet verbinden en de individuele en collectieve verantwoordelijkheid versterken.

We werken samen met protest- en milieubewegingen die zich inzetten voor het klimaat.

We zijn inclusief, niet gebonden door leeftijd, geloof, gender of origine.

We geloven in poëzie als verzet tegen klimaatmoeheid. We weigeren lijdzaam toe te kijken hoe de ecologische ramp wereldwijd steeds grotere vormen aanneemt. 

We stellen ons een toekomst voor waarin lessen zijn getrokken uit de ecologische noodtoestand. Een toekomst waarin de natuur op de eerste plaats staat en alle levende wezens welvaren. 

We roepen dichters en spoken word-artiesten uit Nederland en Vlaanderen op zich bij ons aan te sluiten en moedigen schrijvers uit andere landen aan tot eenzelfde poëtisch-activistische stellingname. We dromen van een wereldwijde kunstenaarsgemeenschap die samenspant rond één missie: de zorg voor onze planeet.

 Klimaatdichters – wij schrijven de aarde niet af

Hendrik Planting+Ton Luijten.mp3

Hendrik Planting improviseerde op de piano in de Munt een herinnering aan Ton Luijten bij "De Marathon van Ton"

Ton Luijten-marathon in De Munt

Dichtersgroep Kopwit Zutphen verzorgt op donderdag 9 maart 2023 een uitzonderlijke poëzieavond in rijksmonument De Munt, Rodetorenstraat 12 te Zutphen. Luttele uren voor de denkbeeldige 84ste verjaardag van oud-stadsdichter Ton Luijten wordt deze kleurrijke persoon eer bewezen door middel van "De Marathon van Ton": zo veel mogelijk mensen die hem en zijn werk gekend hebben, of die dat werk nu zeer snel gáan kennen..., dragen hun favoriet uit de "verzamelde Ton" voor plus, indien men zich daartoe geroepen voelt, eigen werk dat door zijn werk leven werd ingeblazen!
De Marathon krijgt muzikale begeleiding van pianist Hendrik Planting: deze geziene figuur in het Zutphense gaat, zoals hij ooit aan Ton zijn zijde deed, zijn eigenzinnige Plantingiaanse gang op de toetsen, saai wordt het dus nooit...
Even praktisch: inloop vanaf 19.30 uur, aanvang 20 uur; er zijn 50 plaatsen beschikbaar, dus reserveren moet via info@kopwitzutphen.nl. De toegang bedraagt 5 euro en kan, evenals de consumpties, alleen contant worden betaald (gaarne gepast; eenheidsprijs 2,50 euro).
Presentator Pieter Bas Kempe verheugt zich op een even lange als bonte avond, en heet graag iedereen welkom aan de kassa bij De Munt op voornoemde avond! Lees ook www.kopwitzutphen.nl.

10 februari 2023: de grootste dichter in de Duitse taal 125 jaar geleden geboren: Bertolt Brecht (1898 - 1956)

Legende vom toten Soldaten

Und als der Krieg im vierten Lenz
Keinen Ausblick auf Frieden bot
Da zog der Soldat seine Konsequenz
Und starb den Heldentod.

Der Krieg war aber noch nicht gar
Drum tat es dem Kaiser leid
Daß sein Soldat gestorben war:
Es schien ihm noch vor der Zeit.

Der Sommer zog über die Gräber her
Und der Soldat schlief schon
Da kam eines Nachts eine militär-
ische ärztliche Kommission.

Es zog die ärztliche Kommission
Zum Gottesacker hinaus
Und grub mit geweihtem Spaten den
Gefallnen Soldaten aus.

Der Doktor besah den Soldaten genau
Oder was von ihm noch da war
Und der Doktor fand, der Soldat war k. v.
Und er drückte sich vor der Gefahr.

Und sie nahmen sogleich den Soldaten mit
Die Nacht war blau und schön.
Man konnte, wenn man keinen Helm aufhatte
Die Sterne der Heimat sehn.

Sie schütteten ihm einen feurigen Schnaps
In den verwesten Leib
Und hängten zwei Schwestern in seinen Arm
Und ein halb entblößtes Weib.

Und weil der Soldat nach Verwesung stinkt
Drum hinkt ein Pfaffe voran
Der über ihn ein Weihrauchfaß schwingt
Daß er nicht stinken kann.

Voran die Musik mit Tschindrara
Spielt einen flotten Marsch.
Und der Soldat, so wie er's gelernt
Schmeißt seine Beine vom Arsch.

Und brüderlich den Arm um ihn
Zwei Sanitäter gehn
Sonst flög er noch in den Dreck ihnen hin
Und das darf nicht geschehn.

Sie malten auf sein Leichenhemd
Die Farben Schwarz-Weiß-Rot
Und trugen's vor ihm her; man sah
Vor Farben nicht mehr den Kot.

Ein Herr im Frack schritt auch voran
Mit einer gestärkten Brust
Der war sich als ein deutscher Mann
Seiner Pflicht genau bewußt.

So zogen sie mit Tschindrara
Hinab die dunkle Chaussee
Und der Soldat zog taumelnd mit
Wie im Sturm die Flocke Schnee.

Die Katzen und die Hunde schrein
Die Ratzen im Feld pfeifen wüst:
Sie wollen nicht französich sein
Weil das eine Schande ist.

Und wenn sie durch die Dörfer ziehn
Waren alle Weiber da
Die Bäume verneigten sich, Vollmond schien
Und alles schrie hurra.

Mit Tschindrara und Wiedersehn!
Und Weib und Hund und Pfaff!
Und mitten drin der tote Soldat
Wie ein besoffner Aff.

Und wenn sie durch die Dörfer ziehn
Kommt's, daß ihn keiner sah
So viele waren herum um ihn
Mit Tschindra und Hurra.

So viele tanzten und johlten um ihn
Daß ihn keiner sah.
Man konnte ihn einzig von oben noch sehn
Und da sind nur Sterne da.

Die Sterne sind nicht immer da
Es kommt ein Morgenrot.
Doch der Soldat, so wie er's gelernt
Zieht in den Heldentod.
 
Legende van de dode soldaat

En toen de oorlog de vierde lente
Geen uitzicht op vrede bood
Was de soldaat de consequentste
En stierf de heldendood.

De oorlog echter was niet klaar,
De keizer deed het verdriet
Dat zijn soldaat lag op de baar:
Het leek hem diens tijd nog niet.

De zomer trok over de graven waar
Te slapen lag de soldaat;
Er kwam toen bij nacht een militair-
Geneeskundige keuringsraad.

Die geneeskundige keuringsraad
Trok de dodenakker op
En groef weer uit de gevallen soldaat
Met een gewijde schop.

De dokter bekeek de soldaat precies
(Of wat van hem nog over was)
En de dokter vond hem geschikt voor de dienst
(En hij drukte zich omdat hij bang was).

En de soldaat namen zij meteen mee.
De nacht was een helderblauwe:
Al wie geen helm droeg kon de sterrenzee
Hoog boven thuis aanschouwen.

Zij schoven hem een scheut brandewijn
In het ontbindende lijf
En hingen twee zusters aan zijn uiteind
En éen half ontkleed wijf.

En daar de soldaat naar ontbinding meurt
Hoempelt een paap vlak vóor hem
Die zwaait een vat wierook dat ferm geurt,
Opdat geen mens ruikt dat gore.

De taraboemkapel voorop
Gaat het van voorwaarts mars.
En de soldaat, hóe weet hij nog,
Smijt zijn benen van zijn aars.

En met hun armen om hem heen
Lopen twee broeders die
Hem uit de bagger, op de been
Gaan houden wis en drie!

Over zijn lijkwade trokken zij
De verfbanen zwart-wit-rood
En droegen die voor hem uit, zodat hij
Er bont bijliep in plaats van dood.

Een keurige heer liep mee vooraan
Met opgepompte borst:
kende zijn plicht als Duitse man
Waar het vaderland aangaat en vorst.

Zo trokken zij taraboemdijee
De donkere lanen door,
En de soldaat, hij stommelde mee
Als een sneeuwvlok die dwarrelt voort.

De katten, de honden schreeuwen boos,
De ratten krijsen woest in het veld:
Nooit ofte nimmer worden zij Fransoos,
Ook niet met grof geweld.

En waar zij door de dorpen gaan
Zien de vrouwen de optocht na:
De bomen bogen, het was volle maan
En alleman riep hoera!

Van taraboem, behouden vaart!
Met vrouw en hond en paap,
En in hun midden de dode soldaat
Als een bezopen aap.

En waar zij door de dorpen glaan
Liet hij geen indruk na,
Zó velen kwamen er om hem staan
Van taraboem en hoera!

Zó velen hosten, joelden rondom
Dat hij zelf ogenschijnlijk verdween.
Waar het oog hem nog waarnemen kon,
Hierboven, zijn sterren alleen.
 
Die sterren blijven daar nog tot
De komst van het morgenrood.
Maar de soldaat, hóe weet hij nog,
Trekt naar de heldendood.

 
Bertolt Brecht
(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)

Zutphen, 1898

Een Volkshuis! Koffie, met melk, maar zonder vergunning:
hij, dominee Henri van den Bergh van Eysinga,
trekt na de Walburgiskerk nu ook de Houtmarkt vol.
Een gloeiende preek doet lokaal De Blauwe Kamer
van alcoholvrije opwinding rood aanlopen:
Hanzesteedse loonzakjes niet langer omgekeerd
evenredig omgezet in jeneverkelken,
maar eerlijke handel in volksverheffende waar…

P.B. Kempe, januari 2023,
bij het 125-jarig bestaan

Donderdag 26 januari: begin van de Poëzieweek - thema "Vriendschap"

Nebaididies, ka man šodien nav smieklu,
es esmu bagāts un smejos ar skumjām,
un bagāts es esmu tieši ar tevi,
tik ļoti bagāts, ka drusciņ ir jāskumst
taisni par to, ka tik daudz kā ir pārāk -
gaišs līdz reibonim, laimīgs līdz sāpēm.

+ + +

Vrees niet dat ik vandaag niet heb gelachen,
ik ben rijk en lach ook met een droef gezicht,
en rijk ben ik vanwege jou in het bijzonder,
zo rijk zelfs dat het nodig is een weinig
droef te zijn daarover, zoveel is te veel -
stralend tot het duizelt, gelukkig tot het schrijnt.

Ojārs Vācietis (1933 - 1983)
(vertaald uit het Lets door P.B. Kempe)

Poëzie op de maandagavond

Dichtersgroep Kopwit Zutphen is na magere coronajaren
weer van de partij in de Poëzieweek, en wel met een
warme winteravond op maandag 30 januari 2023 bij
Cultuurcafé Salonner”, sinds kort gevestigd aan de
Berkel, Beekstraat 39 te Zutphen. “Vriendschap” is
het onderwerp van deze Poëzieweek; dankzij dat begrip
is het contact met dit Cultuurcafé tot stand gekomen;
Anna Wiersma, Louis Radstaak en Pieter Bas Kempe
(tevens presentator) zijn de drie optredende dicht-
vrienden van dienst. Mooier kan het amper…
Even praktisch: inloop vanaf 19.30 uur, aanvang 20 uur;
er zijn 25 plaatsen beschikbaar, dus reserveren moet
via info@kopwitzutphen.nl. De toegang bedraagt 5 euro
en kan, evenals de consumpties, alleen contant worden
voldaan (gaarne gepast).
Van harte welkom op Beekstraat 39; lees ook
www.kopwitzutphen.nl.

Man fühlt den Glanz von einer neuen Seite,
Auf der noch alles werden kann...

Rainer Maria Rilke (1875 - 1926)

Men voelt het glanzen van de nieuwe bladzij,
Waar alles nog op kan ontstaan...

(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)

Hendrik Planting.mp3

Hendrik Planting improviseerde een sitar-imitatie op de piano in "de Munt" bij het 'Poëtisch Navelstaren' op 15 december 2022

Poëtisch navelstaren in de donkere dagen voor kerst
op 16 december in rijksmonument de Munt, Rodetorenstraat 12, Zutphen

“Poëtisch navelstaren in de donkere dagen voor kerst" Een avond gedichten over dichten.

Op de avond van donderdag 15 december organiseert Dichtersgroep Kopwit Zutphen een avond met gedichten over poëzie. Die gedichten gaan allemaal over de vraag: wat is poëzie nu eigenlijk en wat moet je ermee? De avond begint om 20.30 uur en vindt plaats in rijksmonument de Munt, Rodetorenstraat 12. Op het podium is iedereen actief of passief welkom. Er zijn 40 plaatsen beschikbaar voor 5 euro per plaats (contante betaling aan de zaal), enige consumpties inbegrepen. Aanmelden, al dan niet met suggesties voor een bijdrage aan het programma kan via info@kopwitzutphen.nl.

30 november 2022: 150 ste geboortedag van deze
Canadese arts en dichter John McCrae, die het beroemdste
vers over over de Eerste Wereldoorlog schreef.

In Flanders Fields

In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly,
Scarce heard amid the guns below.

We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved and were loved; and now we lie
In Flanders fields.

Take up our quarrel with the foe.
To you, from falling hands, we throw
The torch: be yours to hold it high.
If ye break faith with us to die,
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.


John McCrae (1872 - 1918)

Vertaling P.B. Kempe


In Vlaand’rens veld

De klaproos bloeit in Vlaand’rens veld
Rond rijen kruisen, opgesteld
Om onze plaats te merken; aan
De lucht leeuw’riken dapper slaan,
Juist hoorbaar in ’t kanongeweld.

Ons noemt men Doden. Vergezeld
Zopas nog van de zon, de maan,
De liefde, zijn wij neergeveld
In Vlaand’rens veld.

Strijdt gij in onze plaats voortaan:
De fakkel die u pal doet staan
Is onze zwakke hand ontsneld.
Verzaakt gij: weet dat onrust kwelt
Waar klaproosrijen wuiven gaan
In Vlaand’rens veld.

31 oktober, Werelddag van de Stilte, zou door Zutphen Literair en Kopwit Zutphen geëerd worden met dit gedicht. Door een pas laat ontdekte technische storing liep dat helaas enigszins mis: na iets teveel stilte nu alsnog de volledige tekst!

Sonnet - Silence (1840)

There are some qualities some incorporate things,
That have a double life, which thus is made
A type of that twin entity which springs
From matter and light, evinced in solid and shade.
There is a two-fold Silence - sea and shore -
Body and soul. One dwells in lonely places,
Newly with grass o’ergrown; some solemn graces,
Some human memories and tearful lore,
Render him terrorless: his name’s “No More”.
He is the corporate Silence: dread him not!
No power hath he of evil in himself;
But should some urgent fate (untimely lot!)
Bring thee to meet his shadow (nameless elf,
That haunteth the lone regions where hath trod
No foot of man), commend thyself to God!


Edgar Allan Poe (1809 - 1849)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)


Sonnet - Stilte (1840)

Zekere waarden, zo erkend alom,
Leiden een daag’lijks leven dat omvat
Een tweesnijdend bestaan hetwelk ontsprong
Aan stof en licht - als geschakeerd en vast.
De Stilte kent een ziel en een lichaam,
Een kust en zee. Men doolt door ’t groen, alleen
Met plechtig mijmeren, verdriet gemeend;
Plots komt men onder ogen, zonder blaam
Of vrees, diegeen met “Nimmermeer” als naam.
Ducht die geopenbaarde Stilte niet,
Geen kwade macht verschuilt zich in haar borst!
Doch als over uw pad een schaduw schiet
Van zeek’re fee of een koboldenvorst
Uit haar door ’t mensdom onberoerd gebied,
Vertrouw uw Godheid welke alles ziet!

MARCEL PROUST: 18 november 2022
honderdste overlijdensdag
van de grote Rechercheur…

Adagio voor Marcel Proust

Zinsneden lang, niet zelden bladzijden lang
naar eerst verloren, later hervonden tijd
was hij zoekende - bijtijds ging hij te bed
en smachtte naar de smaak die Magdalena
in muziek overdroeg als discipelin

van klankenkleur uit neo-klassieke tempel,
beknopte zinsnee voor piano en viool:
soelaas aan eindeloos wachtende biedende,
zelfs als mirredraagster avond aan avond
tegen alle verwachting in verzwonden blijft…


P.B. Kempe, oktober 2022

Ezra Pound (1885 - 1972)

Francesca
You came in out of the night
And there were flowers in your hand,
Now you will come out of a confusion of people,
Out of a turmoil of speech about you.

I who have seen you amid the primal things
Was angry when they spoke your name
In ordinary places.
I would that the cool waves might flow over my mind,
And that the world should dry as a dead leaf,
Or as a dandelion seed-pod and be swept away,
So that I might find you again,
Alone.

Ezra Pound (1885 - 1972)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

Francesca
Jouw inkom was vanuit de nacht
En bloemen waren in jouw hand,
Nu zul jij komen vanuit een roerige menigte,
Uit een mêlee van praat over jou.

Ik die jou waarnam op de voorste rangen
Was kwaad wanneer jouw naam gebruikt werd
Op gewone plaatsen.
Ik zou koele golven willen over mijn geest,
Dat als dood blad de wereld droogde
Of als paardenbloemzaaisel en door de wind werd verstrooid,
Opdat ik jou hervinden zou,
Alleen.

Het ONLANd

Het Onland

Terwijl wij wachtten
speelde zich een schaakprobleem
af tot geklopt werd

Eénmaal hoorden wij
meerduidige sleutel om-
draaien in éen deur

Oktobergebroed
met een bovenwindse blik
liet het slot rondgaan

Verbinden
konden wij
niets met niets


(100 jaar geleden, op 15 oktober 1922, verscheen
The Waste Land van T.S. Eliot)


P.B. Kempe

30 september, Wereldvertalersdag

VOM ERTRUNKENEN MÄDCHEN

1

Als sie ertrunken war und hinunterschwamm
Von den Bächen in die größeren Flüsse
Schien der Opal des Himmels sehr wundersam
Als ob er die Leiche begütigen müsse.

2

Tang un Algen hielten sich an ihr ein
So daß sie langsam viel schwerer ward.
Kühl die Fische schwammen an ihrem Bein
Pflänzen und Tiere beschwerten noch ihre letzte Fahrt.

3

Und der Himmel war abends dunkel wie Rauch
Und hielt nachts mit den Sternen das Licht in Schwebe.
Aber früh ward er hell, daß es auch
Noch für sie Morgen und Abend gebe.

4

Als ihr bleicher Leib im Wasser verfaulet war
Geschah es (sehr langsam), daß Gott sie allmählich vergaß
Erst ihr Gesicht, dann die Hände und ganz zuletzt erst ihr Haar.
Dann ward sie Aas in Flüssen mit vielem Aas.


Bertolt Brecht
(1898 - 1956)
(vertaald uit het Duits
door P.B. Kempe)


Over het verdronken meisje

Toen zij verdronken was en stroomafwaarts dreef
Van de beken tot in de brede stromen
Het opaal aan de hemel maar schijnen bleef
Alsof zo het lichaam tot kalmte moest komen.

Wier en algen klemden zich vast aan haar
Zodat zij langzaam steeds zwaarder woog.
Koel zwommen vissen over haar benenpaar
Onder plant en dier haar laatste reis bijna dubbelboog.

En de hemel werd ’s avonds donker als rook
En hield ’s nachts met de sterren het licht in het vage.
Maar werd vroeg helder, opdat ook
Voor haar ochtend en avond nog eens daagden.

Toen haar bleke lijk in ’t water verrot was
Geschiedde het (zeer traag) dat God haar geleid’lijk vergat,
Eerst haar gezicht, dan haar handen, op het eind haar haren pas.
En zij werd tot aas in stromen met aas zat.

Ode aan een verderkijker

Vrijgelaten toom:
naar het donkerst werelddeel
golven bij wijze
van toegift aan de ander,

weerkaatst in de stroom
waar niemand wegen waande,
louter die grijze
op de bergrug van de Maas.


(voor Emma Crebolder, 80 jaar dichter
anno 2022, tevens de eerste hedendaagse
stadsdichter der Nederlanden, te Venlo
anno 1993)


P.B. Kempe, augustus 2022

Op 28 juli 2022 zou de onlangs overleden dichtervorst
94 jaar zijn geworden - hier een eerbetoon…

Gezicht op Zutphen,
         in de stijl van Remco Campert

Van mooie uiterwaarden heb ik nooit zo gehouden,
tenzij je niet merkte dat ze mooi waren,
zoals toen het licht snel
schampte langs de oever
of toen de sneeuwvlok viel op de stadswei,
maar verder
heb ik nooit zo van de uiterwaarden gehouden,
tenzij ze heel mooi waren,
zoals op de dag voor de sloop begon
en ik ze zag in het voorbijgaan.

P.B. Kempe

28 juni 2022 - een eeuw geleden stierf de grote Russische futurist en
poëzievernieuwer Velimir Chlebnikov

Азия

Всегда рабыня, но с родиной царей на
смуглой груди
И с государственной печатью взамен
серьги у уха.
То девушка с мечом, не знавшая зачатья,
То повитуха – мятежей старуха.
Ты поворачиваешь страницы книги той,
Где почерк был нажим руки морей.
Чернилами сверкали ночью люди,
Расстрел царей был гневным знаком
восклицанья,
Победа войск служила запятой,
А полем – многоточия, чье бешенство не робко,
Народный гнев воочию
И трещины столетий – скобкой.

Azie

Eeuwig slavin, doch bakermat der tsaren is haar getaande borst
En het lakzegel van staat hangt op de plaats van haar oorbel.
Zwaarddragend meisje, onbekend met ontvangenis,
Vroedvrouw, opoe van ’t oproer - alles in éen.
Sla de bladzijden om van dit boekwerk,
Zie hoe gedrukt staat het schrift van de knuisten der zee,
Waar fonkelt als inkt in de nacht de mensheid,
Staat het afschieten van de tsaar als uitroepteken,
Dient de legerzegetocht als komma,
Het veld van eer…zijn punten, die oningehouden woeden-
de Toorn des volks gezien met eigen oog - -
En kloof des tijds zijn haken.

Velimir Chlebnikov (1885 - 1922)
Vertaald uit het Russisch door P.B. Kempe

Виктору Владимировичу Хлебникову

Нога за ногой сидит
Велимир, одержимый жизнью!

(1926)
Daniil Charms (1905/06 - 1942?)

Aan Viktor Vladimirovitsj Chlebnikov

Been over been is gezeten
Velimir, van leven bezeten!

(1926)

Daniil Charms (1905/06 - 1942?)
Vertaald uit het Russisch door P.B. Kempe


Vasko Popa (1922 - 1991)

Vasko Popa wacht op een stoel

Eerst haakte ik
met nagels
aan de laatste asem.

Telde toen tanden
in het aangezicht
van de dood.

Tot de stoel
een poot
verroerde.


(zo bracht de 100 jaar geleden geboren
Servische dichter (1922 - 1991), eregast
bij Poetry International Rotterdam, zijn
laatste weken door)

P.B. Kempe, juni 2022

Bloomsday (16 juni 1922 - 16 juni 2022)

 

Bloomsday (16 juni 1922 - 16 juni 2022)


Leopold stapte door Dublin,
Tony door Vorst:
het boek en het voetbal drukten
elkaar de borst.

Het blauw en geel van Union
uit Sint-Gillis
door Bloom voor eeuwig verbonden
met Ulysses.


(een bescheiden Brusselse ploeg werd bijna
Belgisch kampioen in het kroonjaar van
James Joyce zijn meesterstuk. Hoofdpersoon
en clubeigenaar delen dezelfde roemruchte
achternaam)

P.B. Kempe, juni 2022

"Een Hemelvaartsgroet van Kopwit Zutphen"

Probleemcompositie met Zwanevlot.
Piet Mondriaan spreekt

Wat waar is in de kunst moet waar zijn in het leven:
zo beschouwd komen zij vrijwel geheel overeen,
mijn primair kleurenplan en de achterzijde van
deze nummers éen-vier-twee- tot en met éen-vier-vijf.

Waarom dan onmogelijk naturalistisch groen
te midden hiervan, op N.B. zelfde locatie?!

Wellicht had vakbroeder Martien de Kler, geboren
zo beschouwd met mijn overlijden in éen adem,
gelijk toen hij, werkend in dezelfde stad Zutphen
aan zijn meestermuurstuk, hoek Barlheze-Spiegelstraat,

kunst zeer gevaarlijk noemde - niet alleen verboden
door dictatoren, maar soms ook door bloedeigen geest…

(voor deze twee kunstenaars,
1872 - 1944 respectievelijk 1943 - 2016)


P.B. Kempe, mei 2022

'Het kleinste openluchttheater van Nederland', zo wordt de Kunstklinkplek ook wel genoemd. Een Klinkmeubel, gemaakt door beeldend kunstenaar Rolf Wolters, waarop wandelaars kunnen neerstrijken. De vorm zorgt voor beslotenheid. Binnenin dragen dichters voor uit eigen werk, kleuren muzikanten met klanken.
De Kunstwandelroute gaat na twee coronajaren weer van start. Dit jaar is het thema 'Dwaallust'. Op de route zingen poëziefluisteraars de wandelaars los van het rechte pad, richting boerderij de Klevenhorst, waar ze zich kunnen verliezen in muziek en poëzie.
Iedere zondag tussen Pasen en Pinksteren en extra op Tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag. Iedere keer een nieuw, verrassend programma van 14:00 tot 16:00 uur.
Deze keer, 8 mei 2022, dragen voor Pieter Bas Kempe en Anna Wiersma, bijgestaan door Gerda Reijnders op de trekzak.

Taras Sjevtsjenko (1814 - 1861)

Als nacht wordt dag, als dag wordt nacht
verberg ik mijn hoofd in beide hand'
En vraag wanneer toch koen mag
d' Apostel van waarheid en verstand?

5 november 1860, Sint Petersburg

Taras Sjevtsjenko (1814 - 1861)
vertaald uit het Oekraïns door P.B. Kempe

Тарас Чевченко

Коли ніч стає днем, коли день стає ніччю
Я ховаю голову в обидві руки
І запитай, коли ти можеш прийти
d' Апостол правди та розуму?

5 листопада 1860 Санкт-Петербург

Oorlog en Vrede

Oorlog en Vrede

Op de avond van woensdag 4 mei, na de Dodenherdenking, organiseert Dichtersgroep Kopwit Zutphen een avond met gedichten over oorlog en vrede, onder het motto dat alleen kunst ons een heel klein beetje met de gruwelijke waarheid van verleden en heden kan verzoenen. Op de avond is zowel ruimte voor gedichten die in Zutphen - of zelfs in het Zutphens - zijn verschenen als voor gedichten uit de wereldliteratuur. De avond begint om 20.30 uur en vindt plaats in rijksmonument de Munt, Rodetorenstraat 12. Er zijn enkele tientallen plaatsen beschikbaar voor 5 euro per plaats (contante betaling aan de zaal), enige consumpties inbegrepen. Aanmelden, al dan niet met suggesties voor het programma kan via info@kopwitzutphen.nl.

Jean-Louis Lebris de Kérouac de Québec

Jean-Louis Lebris de Kérouac de Québec,
100 jaar geleden geboren op 12 maart 1922

Ik ontmoette mijzelf het eerst in Lowell, Massachusetts,
verloochende rollen papier lang, uit mijn schrijfmachine
stortvloeiend, nooit de Bretonse wortels van mijn
                                                                   moederschoot:

pas op de scherpste jazzsnede van kunst en berekening
verloor ik in een duel te Saint Petersburg, Florida,
het ritme van mijn koorzang aan Jack "was dichter" 
                                                                     Kerouac.

P.B. Kempe, ter gelegenheid van
UNESCO Wereldboekendag, 23 april 2022

Pier Paolo Pasolini (5 maart 1922 - 2 november 1975)

Un esercito accampato nell’attesa
di farsi cristiano nella cristiana
città, occupa una marcita distesa

d’erba sozza nell’accesa campagna:
scendere anch’egli dentro la borghese
luce spera aspettando una umana

abitazione, esso, sardo o pugliese,
dentro un porcile il fangoso desco
in villaggi ciechi tra lucide chiese

novecentesche e grattacieli.

Sotte le sue palpebre chiuse questo
assedio di milioni d’anime
dai crani ingenui, dall’occhio lesto

all’intesa, tra le infette marane
della borgata.


Pier Paolo Pasolini (1922 - 1975)
(uit “L’ Appennino”, 1951)

Een leger wacht af in een leger om christelijk
te worden in de grootstad van de christenheid,
bezet een grondstuk uit bederf en rotting,

uit gras en modder in ontbrand platteland -
wil binnen, als de anderen, in burgerlijker licht,
hopend op een menselijke woonplaats:

er wachten Apuliërs, alsook Sardijnen,
in zwijnskotten aan ranzige tafels,
in blinde dorpen tussen glanzende twintigste-

eeuwse wolkenkrabbers en kerken.

Onder hun geloken oogleden deze
belegering: miljoenen zielen achter
argeloze schedels, met behendige ogen

twinkelend, nabij de vergiftigde moerassen
der voorstad.


(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe,
uit “De Apennijn”)

Op 2 februari 2022 is het een eeuw geleden dat "Ulysses" verscheen: mooi sluitstuk van de Gedichtenweek!

James Joyce

En un día del hombre están los días
del tiempo, desde aquel inconcebible
día inicial del tiempo, en que un terrible
Dios prefijó los días y agonías
hasta aquel otro en que el ubico río
del tiempo terrenal torne a su fuente,
que es lo Eterno, y se apague en el presente,
el futuro, el ayer, lo que ahora es mío.
Entre el alba y la noche está la historia
universal. Desde la noche veo
a mis pies los caminos del hebreo,
Cartago aniquilada, Infierno y Gloria.
Dame, Señor, coraje y alegría
para escalar la cumbre de este día.

(Cambridge, 1968)

Jorge Luís Borges (1899 - 1986)

(vertaald uit het Spaans door P.B. Kempe)

James Joyce

Eén mensendag balt alle dagen samen
des tijds: vanaf ’t onvatbaar eerste dagen,
toen schrikkelijke God met list en lagen
bestemde ied’re dag van ja tot amen,
tot in het alomtegenwoordig keren
van aardse tijd tot alle-daagse bronnen,
uitdovend vroeger, nu, straks, manen, zonnen,
àl waar ik in mijn dagwerk op kon teren.
Wereldgeschiedenis bevindt zich tussen
duister en dageraad, Hebreeuwse wegen,
verwoest Carthago, Hel en Hemel komen
te zamen aan mijn voet uit duister dromen:
maak dan, Heer, dat ik moedig, levenslustig
mij naar de top van die dag zal bewegen.

 Kopwit Zutphen viert de Poëzieweek 2022, thema Natuur

Der Rauch

Das kleine Haus unter Bäumen am See.
Vom Dach steigt Rauch.
Fehlte er,
Wie trostlos dann wären
Haus, Bäume un See

Bertolt Brecht (1898 - 1956), uit de “Buckower Elegien / Buckower Treurdichten”

(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)

De rook

Het kleine huis onder bomen aan ’t meer.
Omhoog stijgt rook
Ontbrak hij,
Hoe troosteloos waren dan
Huis, bomen, meer.

In Zutphen vieren Kopwit en Stichting Zutphen Literair gezamenlijk het begin van de Poëzieweek met een gedicht van Bertolt Brecht, vertaald door P.B. Kempe.

Pablo Neruda (1914-1973)
"Een frisse nieuwjaarsgroet van Kopwit Zutphen"!

Ode aan de tomaat

De straat is
verzadigd van tomaten:
midden op
een zomerdag
breekt
het licht
in twee
halve
tomaten,
stromen
de straten
vol sap.
In december
barsten de
tomaten los,
vallen de
keukens binnen,
veroveren het middageten,
gaan rustig
er bij liggen
op de buffetten,
tussen de botervloten,
het glaswerk en
het blauw van de zoutvaatjes.
De tomaat werpt
haar eigen licht,
gul en vriendelijk.
Wij moeten helaas wel
een moord plegen:
boren
het keukenmes
in haar levende vruchtvlees,
rode
ingewanden,
waarna een
frisse,
onuitputtelijke
zon
alle salades
van Chili verzadigt,
gelukkig trouwt met
de glanzende ui,
en om te vieren
stort zich
in hun midden
olie,
vloeibaar kind
van de olijfboom,
vult het uitnodigend halfrond;
peper voegt
roemrijk aroma toe,
zout zijn
aantrekkingskracht -
boven deze
huwelijksdag
hijst
peterselie
vlaggetjes,
blazen piepers
uit alle macht stoom af,
het gebraad
bonkt met zijn
heerlijke geur
aan de poort,
vooruit!
het is tijd!
en boven
de tafel, in de dierenriem
van de zomer
tomaten,
hemels op aarde,
vruchtbaar
vermenigvuldigende
sterren,
tonen ons
hun ringen,
hun waterwegen,
hun wuivende
overvloed
zonder botten
of schild,
zonder schubben of stekels,
reiken ons
het geschenk aan
van hun vurige, frisse kleur,
allesomvattend blozend.

Pablo Neruda


(vertaald uit het Spaans door P.B. Kempe)
(noot: december is in Chili “onze” zomermaand juni)

voor het Spaans kijk naar: https://allpoetry.com/Oda-al-Tomate#orig_8496991,%20.otitle_8496991

William Carlos Williams (1883 - 1963)
"Een eindejaarsgroet van Kopwit Zutphen"

A Sort of a Song

Let the snake wait under
his weed
and the writing
be of words, slow and quick, sharp
to strike, quiet to wait,
sleepless

- through metaphor to reconcile
the people and the stones.
Compose. (No idea
but in things.) Invent!
Saxifrage is my flower that splits
the rocks.

William Carlos Williams (1883 - 1963)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

Een lied, of zoiets

Laat de slang wachten onder
het groen
en het schrijven
met woorden zijn kalm en rap, scherp
slaand, rustig wachtend,
slapeloos

- door beeldspraak om te verzoenen
de mensheid en de stenen.
Stel samen. (Geen gedachten
anders dan in dingen.) Bedenk!
Steenbreek is mijn bloem, de rotsen
splijtend.

Poëzie met een klank van fluit

Dichtersgroep Kopwit Zutphen trotseert alle najaarsweer
met een herfstverwarmende poëzieavond op woensdag 20
oktober in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112. Liesbeth Niesten
zet op fluit, altfluit en shakuhachi de vrije muzikale
ruimte neer voor een bonte dichtersbende…
Vanuit Wereldvrouwendag 2020 loopt nog een bladerspoor
naar deze avond: toenmalig stadsdichter Otteline van
Panthaleon van Eck en schapenhoedend kunstduizendpoot
Jet Rotmans verbleven destijds elders, maar maken hun
afwezigheid nu ruimschoots goed…
Zij krijgen feminiene versterking uit meerdere hoeken:
die van landelijk met lauweren omhangen oud-gemeente-
dichter van Heumen Marjolein Pieks; die van bovenregio-
naal actief oud-Noord-Oost-Brabants regiodichter Monica
Boschman; die van Veluwse poëzieverrassing in Deventer
koekstadomhulsel Ger van Diepen; plus die van graag en
vaak in Zutphen gehoord Nijmeegs goud Eva Jeune!
Presentator Pieter Bas Kempe brouwt al deze ingrediënten
tot een aanzienlijke herfstbock, en heet iedereen welkom
bij Dat Bolwerck op voornoemde avond. Inloop vanaf 19.30
uur, aanvang 20 uur: de toegang bedraagt 5 euro.
Lees ook www.datbolwerck.nl (voor onder meer de actuele
virusregels) en www.kopwitzutphen.nl

Monica Boschman draagt voor

Pieter Bas Kempe en Louis Radstaak lazen het gedicht 'De Vrije Hand' uit de bundel 'Vergedichten' van P.B. Kempe

wandelaar

boven de nevelen

eenzaam
de wandelaar
boven de nevelen
met wandelstok in rechterhand
op een ideaal uitkijkpunt terugkijkend
vanaf een donkere grillige rots op de voorgrond
over een zee van mist naar het gebergte op de achtergrond

imposant
de in de mist
gehulde bergtoppen
daar boven een wolkenband
doorbrekend licht in het vooruitzicht en
blik terug gezien op de rug van wandelaar
veraf en dichtbij lopen naadloos over in elkaar
enerzijds het gebergte anderzijds de gemoedstoestand

de eindeloze verte
en begrensde standplaats
duiden op de platonische dichotomie
tussen het aardse en verhevene - lichaam en ziel
de bergen de wolken en de wandelaar worden deel
van jezelf en je ziel en een weerspiegeling van emotie

erika visser 21 oktober 2021

Stiltegedicht

Stichting Zutphen Literair en Kopwit willen de landelijke ‘Dag van de stilte’ vieren, zondag 31 oktober 2021. Het is de dag waarop de wintertijd ingaat. Met een extra uur waarin de Zutphenaars bijvoorbeeld gedichten kunnen lezen. Ter inspiratie bieden wij het gedicht Silence van Thomas Hood aan, mét de vertaling van Pieter Bas Kempe, Stilte. Aardig zou zijn als iedereen precies om 17.00 uur met lezen begint.
Beide versies zijn te vinden op de site van Kopwit en Stichting Zutphen Literair
We wensen u veel – stil – leesplezier.

Silence

There is a silence where hath been no sound,
There is silence where no sound may be,
In the cold grave - under the deep deep sea,
Or in wide desert where no life is found,
Which hath been mute, and still must sleep profound;
No voice is hush’d - no life treads silently,
But clouds and cloudy shadows wande free,
That never spoke, over the idle ground:
But in green ruins, in the desolate walls
Of antique palaces, where Man hath been,
Though the dun fox, or wild hyena, calls,
And owls, that flit continually between,
Shriek to the echo, and the low winds moan,
There the true Silence is, self - conscious and alone.

Stilte

Er is een stilte waarin nooit iets klonk,
Een stilte waarin nooit iets klinken gaat
- Diep onder zee, in ’t graf in koude grond,
In de woestijn waar leven niet bestaat -,
Die altijd zweeg, en die nog altijd slaapt;
Geen fluisteren, geen voetstap waart er rond,
Maar wel, in vrijheid boven loze aard’,
Het zwijgen van de schaduw, schim en wolk;
’t Is in de groene bouwval waar de mans
Ooit leefde, tussen omgevallen zuilen,
Waar de hyena gilt, de rekel rent,
Waar eindeloos weerkaatst de roep der uilen
Die zweven op het klaaglied van de wind,
Dat men de eenzaam-grootse, ware Stilte vindt.


Thomas Hood (1799 - 1845)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)


Le vin perdu

J‘ai, quelque jour, dans l‘Océan,
(Mais je ne sais plus sous quels cieux),
Jeté, comme offrande au néant,
Tout un peu de vin précieux…

Qui voulut ta perte, ô liqueur?
J‘obéís peut-être au devin?
Peut-être au souci de mon coeur,
Songeant au sang, versant le vin?

Sa transparence accoutumée
Après un rose fumée
Reprit aussi pure la mer…

Perdu ce vin, ivres les ondes!…
J‘ai vu bondir dans l’air amer
Les figures les plus profondes…


Paul Valéry (1871 - 1945)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)


Verloren wijn

Ooit goot ik in de Oceaan,
Als altaargave aan ‘t niet-zijn
(Weet niet meer onder welke maan),
Een weinig kostelijke wijn…

Wie wou jou spillen, vloeibaar goed?
Volgd‘ ik een profetische flard,
Verspreidend wijn, bepeinzend bloed?
Nam ik ter harte soms mijn hart?

Na rozige doorschemeringen
Hernamen held‘ re schitteringen
Der zee hun alledaagse gang…

Verloren wijn, golven beschonken!…
Opspringen, in lucht zilt en wrang,
Zag ik daar beelden hoogst bezonken…

Beethoven, Hölderlin en de Anderen

Twaalfhonderd, ruwe schatting, voorstellingen gewijd aan
twee van de grootste Duitse kunstenaars werden afgelast
in het virusjaar 2020, toen zowel componist Ludwig van
Beethoven als dichter Friedrich Hölderlin hun 250ste
officiële verjaardag vierden. Dichtersgroep Kopwit
Zutphen brengt alsnog een eerbetoon op woensdagavond 13
oktober in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112, onder de
naam “Beethoven, Hölderlin en de Anderen”!
Pianiste Tooske Hinloopen speelt zowel composities van
de grote Ludwig als eigen werk in de geest van het door
dichter en vertaler Pieter Bas Kempe vertelde verhaal
over de grote Friedrich, de mensen rondom de grote twee,
de dichters rondom de grote twee - een bijzondere
bijeenkomst…
De toegang bedraagt 5 euro: inloop vanaf 19.30 uur,
aanvang 20 uur. Lees ook www.datbolwerck.nl ( voor onder
meer de actuele virusregels!) en www.kopwitzutphen.nl

Internationale Dag van het Vertalen. Door de Verenigde Naties is 30 september ingesteld als 'Internationale Vertaaldag' (International Translation Day).Bestaat officieel sinds 1991, maar deze dag wordt al vanaf 1953 gehouden. Een initiatief van de International Federation of Translators (FIT) die nauw samenwerkt met de UNESCO.
De datum van 30 september is de sterfdag van Sint Hiëronymus, die grote delen van de Bijbel in het Latijn heeft vertaald (het zogenoemde Vulgaat).

Fils de la foudre

Et sans qu’elle ait daigné séduire les geôliers
à son corsage s’est délité un bouquet de d’oiseaux-mouches
à ses oreilles ont germé des bourgeons d’atolls
elle me parle une langue si douce que tout d’abord je ne comprends
pas mais à la longue je devine qu’elle m’affirme que le
printemps est arrivé à contre-courant
que toute soif est étanchée que l’automne nous est concilié
que les étoiles dans la rue ont fleuri en plein midi
et très bas suspendent leurs fruits

Aimé Césaire (1913 - 2008)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

Zoon van de bliksem

En zonder zich te verwaardigen cipiers te verleiden
waaierden uit naar lijfje kolibries als ruiker
ontkiemden uit haar oren knoppen van atollen
spreekt zij een tale zo zoet dat ik haar eerst niet begrijp
maar wat later ontraadsel ik hetgeen zij mij bevestigt
dat de lente gekomen is tegen de stroom in
dat alle dorst gelest dat de herfst ons geworden is
dat de sterren op straat bloeiden bij klaarlichte dag
en zeer laag hun vruchten hangen

bekijk de site van uitgeverij Anderszins
de bundels van de dichters hieronder zijn verkrijgbaar bij de uitgeverij

Zojuist verschenen bij uitgeverij Anderszins: "Vergedichten - reis door onbeschreven tijd" van P.B. Kempe. Nu te bestellen à € 17,50 via 0575-541824, via info@kopwitzutphen.nl, of via de boekhandel (ISBN 978-94-92994-28-8)!

Overigens: de eveneens recent verschenen bundel "Voorwaarts, nog niet vergeten" is à € 5,-- aan de tweede oplaag toe, dus ook weer verkrijgbaar (maar zonder ISBN). Zie het eerdere bericht hierover op www.kopwitzutphen.nl... Dank alvast!

Kopwit Anderszins in Dat Bolwerck

Dichtersgroep Kopwit Zutphen viert samen met Uitgeverij
Anderszins een bijzondere poëziemiddag op zondag 26
september in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112. Drie aanlei-
dingen zijn er voor iets feestelijks: het eerste lustrum
van deze op Texel gevestigde uitgeverij; het opnieuw de
ruimte in schieten van “Regenboom - Palu di áwaseru”,
de in 2020 verschenen maar door de virusomstandigheden
onderbelichte Nederlands-Antilliaanse debuutbundel van
Zutphens eerste schooldichter Naomi Montroos; en het
landelijke debuut “Vergedichten - reis door onbeschreven
tijd” van Kopwit-voorman Pieter Bas Kempe!
Hij zal ook in zijn rol van presentator kruipen, hetgeen
tevens het aankondigen inhoudt van gastdichters uit de
Anderszins-stal en van het omlijstend jazztrio “Jazz in
Schaapskleren”. Dat overigens een belangrijke rol heeft
gehad in de totstandkoming van de “Vergedichten”, maar
meer daarover die middag…
De toegang tot dit feest is gratis: inloop vanaf 13.00 uur,
aanvang 14.00 uur. Lees ook www.datbolwerck.nl (voor onder
meer de actuele virusregels!) en www.kopwitzutpen.nl.

Verhaal van twee steden

Zij staan op hun steen,
been waarneven been,

uit elkander geschreven
door geschiedenis en tijd,

omzwermd en van duiven bezoedeld
aan zowel Adige als Etsch.

Dante Alighieri - ene zijde;
andere - Walther von der Vogelweide.

Weert hij af
met geheven hand
in Trento,

steekt hij de hand
in Trient
nodigend uit,

midden op hun levensplein?

(op de Duits-Italiaanse taal - en
cultuurgrens in Zuid-Tirol staan
twee dichtervorsten oog in oog)

P.B. Kempe, maart 2021

100 jaar geleden geboren:W.F. Hermans als dichter met "Straattoneel"

1 september 1921 - 1 september 2021: Willem Frederik
Hermans 100 jaar geleden geboren. In het begin van
zijn loopbaan stond hij ook bekend als dichter, waarvan
hier acte met “Straattoneel”:

Te steil die brug. De voerlui slaan het paard
Met ijz’ren buizen galmend op de rug.
De moeder ijlt haar dochter na op straat,
Een mes valt als een noodkreet uit een raam.

Te steil die brug. Van olie glanst het asfalt
En bloed omspoelt het dode paard dat valt.
Het mes staat sidd’rend in een dorre boom.
Er klinken schoten ergens onder mij.

Er rijdt een priester op een fiets voorbij.
Aan ’t kruispunt weet hij verder niet te gaan.
(Twijfel is een rood licht waarvoor hij remt.)
Hij blijft met uitgestrekte armen staan.

Zodat, van ver, hij op de Heiland lijkt,
En dichterbij op een verkeersagent.


In het Zutphens jaar 2021 van de Sociale Geschiedenis
richten P.B. Kempe, de beste stadsdichter die de stad
nooit had, en Louis Radstaak, meester in beeld, geluid,
web en woord, hun aandacht op reuring aan IJssel en
Berkel brengende rode karakters uit de eerste helft van
de twintigste eeuw. Zeven maal acht dertienlettergrepige
"Poolse alexandrijnen" lang, want "Polen is nog niet
verloren"!
De bundel "Voorwaarts, nog niet vergeten. Rood Zutphen
1900 - 1950" is te bekomen voor 5 euro, plus mogelijke
verzendkosten, via info@kopwitzutphen.nl of 0575-
541824. Op de foto proost de dichter met een toepasselijke
Irish Red Ale.

*** Een Cubaanse zomergroet van Kopwit Zutphen ***

Madrigel

De tus manos gotean
las uñas, en un manojo de diez uvas morades.
Piel,
carne de tronco quemado,
que cuando naufraga en el espejo, ahuma
las algas tímidas del fondo.

Nicolás Guillén (1902-1989)
(vertaald uit het Spaans door P.B. Kempe)


Herderszang

Van jouw handen druipen
de nagels, in een tros van tien blauwe druiven.
Huid,
vlees van verbrande stam,
naar de kelder gaand in de spiegel verzengend
tere algen van de diepte.

voor Bob zijn tachtigste verjaardag, 24 mei 2021 oftewel Vurige Tongen

Drie Dylanesken

I

Mij is het niet meer gegeven
hen voor de rapen te schieten.
Gaar zijn zij zeker - kloppend
als tien zwerende vingers
aan de hemelpoort staand,
er hun stellingen slaand.

II

De joker liep de deuren langs
eendrachtig met de dief - men vond
in elke pot een hond.
Geen ziel onder de arm,
geen wachttoren die aandacht
schonk aan hetgeen men aanbracht.

III

Aleer ik afdaal naar het dal,
maar trouw zal blijven aan de ster
die boven ons gesteld is,
die tussen ons gesteld is,
hef ik ten laatsten maal
koffie als avondmaal.

(voor Bob zijn tachtigste verjaardag,
24 mei 2021 oftewel Vurige Tongen)

                   P.B. Kempe

Gabriele D'Annunzio (1863 - 1938)

De ridder des doods

Op een antieke prent van Albrecht Dürer
gaat tegen een draak en magiër ten strijde
in vol ornaat een Ridder die een vurig
en driest schuimbekkend paard mag voorwaarts leiden:

hem vergezellen aan de flank gedurig
zijn schildknaap Dood, van maliën gescheiden,
alsook zijn trouwe dienaar de obscure
Zonde; zwart als het struikgewas terzijde.

Ik, die weerom van zins ben te bedwingen
de Liefde en de Kunst, bestijg het leven;
mijn slinkse schildknaap doet mijn moed niet zinken,

de dienaar lacht en spoort mij in mijn streven;
wat hindert sla ik met betoveringen;
dàn, Schoonheid, ben jij mij tot roof gegeven.

Oktober 1883

Gabriele D’Annunzio (1863 - 1938)

Vertaling:
P.B. Kempe (uit het Italiaans)

Il cavaliere della morte

In un’antica stampa de ‘l Durero
va contro maghi è draghi à la battaglia
tutto chiuso ne l’arme un Cavaliero
su ‘l gran cavallo coperto di scaglia:

a ‘l fianco l’accompagna da scudiero
la Morta senza piastra e senza maglia,
dietro gli segue da valletto il nero
Peccato; e fosca innanzi è la boscaglia.

Io cosi, nuovamente, a la conquista
de ‘l Arte e de ‘l Amor, salgo la vita;
ma il mio bieco scudier non mi rattrista,

ma il valletto ridendo alto m’ incita
ed incanto non v’ ha che mi resista,
poi che già in groppa, o Bella, io t’ho rapita.

Ottobre 1883

Gabriele D’Annunzio

21 mei 2021: de vaak door dichters bezongen
kunstenaar Albrecht Dürer 350 jaar geleden geboren

Karel van het Reve 100 jaar geleden geboren  19 mei 1921 - 19 mei 2021

19 mei 1921 - 19 mei 2021: Karel van het Reve 100 jaar
geleden geboren. Bij de vijfkamp anno 1948, in Den Haag
en Moskou, om het wereldkampioenschap schaken was hij
aanwezig als tolk en vertegenwoordiger van de niet-
Sovjet-spelers; tijdens de terugreis per trein schreef
hij éen van zijn schaarse bewaard gebleven gedichten:

Sonnet voor den heer Nicolaas Cortlever, steenhouwer
te Amsterdam. Gegeven in Duitsland, tussen Hamm en
Dortmund, den 24’sten van Mei, Anno Domini 1948.

Gewend om links en rechts te commanderen
En iedereen te zetten naar Uw hand,
Waart Gij te gast in ’t Rode Vaderland,
Gij, Kind der Bourgeoisie. Het kan verkeren.

Gij zaagt met eigen ogen hoe de heren
Van Stalins bent aan lieden van Uw stand
Schijt hebben tot en met. Tot aan de rand
Vult U de weerzin tegen hun begeren

Om allen in het arm Moscovisch Rijk
Te doen geloven dat het Koninkrijk
Der Hemelen daar is. Zou dit hun wens

Of ook de waarheid zijn? Wie zal het zeggen?
Wij weten weinig. Is er soms éen mens
Die het Geheim der Schepping uit kan leggen?

Apropos: Cortlever, later lange tijd woonachtig in
zowel Almen als Zutphen, reisde mee als de schaak-
technische rechterhand van oud-wereldkampioen Dr.
Max Euwe. Daarnaast was hij in het dagelijks leven
zakelijk leider ener natuursteenfabriek.

P.B. Kempe, mei 2021

Christiaan Morgenstern, Duits absurdistisch dichter (6 mei 1871 - 31 maart 1914)

Mooi uitzicht

Korf beklimt Fort Altena,
Gelders, ja, doch ei zo na
Overijssels grondgebied.
W at hij al niet overziet:
Deventer van Waag tot Berg,
Zwolle verderop (een dwerg),
IJsselscheepsverkeer, áanmerend,
zelfs het land van Bommen Berend!
Palmström, in zijn spoor geklommen,
heeft geen oog voor al die bommen:
wijst Von Korf een boerderij,
nabij Lochem, in een wei
naast de Nettelhorstruïne
(zichtbaar achter Lebuïnus),
waar een gevelsteen vermeldt
“Morgenstern”… Zij staan versteld:
vereeuwigd is de schepper daar
van het zo illuster paar!
Und weil alles hat sein Ende
an die Sommersonnenwende
daalt men af, zonder gedraal,
naar de punt aan dit verhaal.

(eerbetoon aan de Duitse absurdist,
op 6 mei 2021 150 jaar geleden
geboren, alsook zijn personages.
500 jaar eerder verrees genoemd
Fort, dat de hertogen van Gelre
lieten optrekken tegenover vijandig
Deventer: het deed 7 jaar dienst)

P.B. Kempe, februari 2021

Die Trichter

Zwei Trichter wandeln durch die Nacht.
Durch ihres Rumpfs verengten Schacht
fliesst weisses Mondlicht
still und heiter
auf ihren
Waldweg
u. s.
w.

De trechters

Twee trechters trekken door de nacht.
Door hun romp, versmald tot schacht,
stroomt wit, stil, vrolijk
het licht der maan
hun bosweg op
etce-
te-
ra.

Christiaan Morgenstern (1871 - 1914)
vertaald uit het Duits door P.B.Kempe

Een jodengeschiedenis uit Zutphen

Een jodengeschiedenis uit Zutphen

Allerzielen 1836:
Slagerij Hamburg, pas geopend,
zorgt voor uitgebeend lekkers in de stad.

Honderd jaar, 1936:
steeds nog aan het Broederenkerkhof
Slagerij Hamburg, steeds nog klanten zat.

November 1942:
Slagerij Hamburg opgeheven,
alle beenhouwerij is uitgestapt -

bij aankomst in overvolle kamers,
in het oosten waar het niet wil dagen,
van de stenen tafelen geschrapt.


P.B. Kempe, maart 2021

Vlieblues

Er is muziek die mij vaak als een zee vervoert
de stroom vertraagt in diepste onderlagen
en golven temt met ritmisch vierkwart slagen
een backbeat die de vaart van elke branding snoert
hier op dit eiland *aint no love - die mij beroert
zoals de zee me om een gunst kan vragen
betwijfel ik of ik de sprong kan wagen
naar jou in antwoord op de backbeat van de blues
je ogen blauwer dan een hemel kon verdragen
je stem een windvlaag in mijn hart dat zonder koers
zich van het eiland afwendt om het hart te jagen
in the heart of town* waarnaar de zee me voert
in achterwaarts een droom die doet vertragen
hier op dit eiland aint a love die mij beroert.

Gerda Posthumus

( La musique souvent me prend comme une mer! 1ste vrsr.
Charles Baudelaire-
Aint no love in the heart of the city: Bobby Bland)

www.eilanddichtervlieland.nl

CHARLES BAUDELAIRE  (9 april 1821 - 9 april 2021: deze zeer grote dichter werd 200 jaar geleden geboren)

La Musique

La musique souvent me prend comme une mer!
                 Vers ma pâle étoile,
Sous un plafond de brume ou dan un vaste éther,
                 Je mets à la voile;

La poitrine en avant et les poumons gonflés
                 Comme de la toile,
J’escalade le dos des flots amoncelés
                 Que la nuit me voile;

Je sens vibrer en moi toutes les passions
                 D’un vaisseau qui souffre;
Le bon vent, la tempête et ses convulsions

                  Sur l’immense gouffre
Me bercent. - D’autres fois, calme plat, grand miroir
                  De mon désespoir!

Charles Baudelaire (1821 - 1867)

De Muziek

Vaak vangt mij de muziek zoals het zilt der zee!
              Naar mijn ster, mijn ijle,
Onder nevelgewelf, onder hemelsblauw breed,
              Hijs ik hoog de zeilen;

Met borst vooruit en met de longen vol van wind
               Zoals bolstaand linnen
Ga ik het nachtversluierde golvengebint
               Voet voor voet beklimmen;

Hartstocht voel ik in mijn eigen zeegang trillen
               Van een schip gepijnigd;
Welgemoede bries, en storm vol stuip, kramp, grillen,

                Doen mij wiegen, deinen
Aan de afgrond. - Andermaal, spiegel glad en groot
                Van mijn wanhoopsnood!

Charles Baudelaire
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

(9 april 1821 - 9 april 2021: deze zeer grote dichter
200 jaar geleden geboren)

Bericht aan de poëziereizigers

Bericht aan de poëziereizigers

Onderneem van Pasen tot en met Pinksteren 2021 de
poëziereis naar Hummelo! Dit Achterhoekse dorp
huisvest al tientallen jaren in genoemd tijdvak op
het fraaie landgoed Enghuizen de veelbezochte
Kunstwandelroute - maar evenals vorig jaar moet
deze voor het coronavirus wijken helaas. Echter:
de deelnemende dichtersgroep De Omsmeders heeft
samen met de beoogde begeleidende muzikanten
besloten opnames van optredens ter plekke te
maken, welke van Opstanding tot Vurige Tongen te
zien zullen zijn op internet!
En wel binnen de poëzie-onderafdeling van de
webpagina www.kunstwandelroutehummelo.nl - die
weg wijst zich vanzelf. Veel voorjaarsgenoegen!

Kopwit Zutphen viert op 21 maart de Wereld Poëziedag

23 maart 1971 - 23 maart 2021: Simon Vestdijk 50 jaar
geleden overleden. Als klein eerbetoon gedicht nummer
10 uit de ”Fabels met kleurkrijt”

Keuvelend met verliefde kronen,
Ruischend de een, rits’lend de ander,
Zijn beuk en berk gaan samenwonen
Als lotgenooten van elkander,

In zulk een inn’ge eendracht, dat
Men aan de witte schors moet vragen
Wie of het berkenloof zal dragen
En wie in ’t najaar ’t bruinste blad.

Hier even breed, daar even smal
Stroomen hun stammen naar beneden,
Uitwijkend, hunk’rend en tevreden,
Geven en nemen, een en al,

Tot waar de saamgevoegde wortel
De strengheid hoedt van ’t mijn en dijn,
Alsof met een onzichtb’re mortel
De grensvlakken bestreken zijn.

Maar lager, diep onder de aarde,
Daar heerst de nijd van ’t voorgeslacht,
Dat waterdruppelen vergaarde
Met harig zuigende overmacht,

Elkaar verdringend, moord beramend
In zulk een schennis van ’t verbond,
Dat elk der wezens zich zou schamen
Wanneer ’t kon schouwen in zijn grond.

Kopwit Zutphen viert Wereldvrouwendag 2021

ici l’heure
ne garde
ni n'égare

ici l’herbe
se repose
des ruines

que j’arrive
ou que je
parte

rien ne se
modifie

ne change
l’éternité

de l’invisible
maître
du désert

je suis
l’inassouvi
désir

j’ai prononcé
la syllabe
de ton nom

j’ai ressenti
les lueurs
de tes yeux

j’ai reconnu
l’éclipse
de ta face

sans relâche
je dresse
un échafaudage

dont la planche
s’effondre
après le pas

j’ai abandonné
ma langue
et j’ai marché
longtemps

même le rythme
de mon pas
je le quittais

même le son
de mon silence
je le perdis

même à moi
revenue
je reste

de tijd
behoedt hier
noch verlegt

het gras
in rust hier
met ruïnes

of ik aankom
dan wel afreis
niets matigt zich

keert om
het eeuwige

va de onzichtbare
meester
derwoestenij

ben ik
het onverzadigd
verlangen

ik heb gesproken
het woordlid
van jouw naam

ik heb gevoeld
het glanzen
van jouw ogen

herkennen deed ik
de verdonkering
van jouw gezicht

onophoudelijk
zet ik
een bloedtoneel op

waarvan de planken
inslaan
stap na stap

ik heb laten varen
mijn taal
en lang heb ik
voortgedaan

zelfs de maat
van mijn stap
liet ik los


zelfs de toon
van mijn zwijgen
werd ik bijster

zelfs tot mij
weergekeerd
blijf ik
afgereisd

Silvia Baron Supervielle (1934)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

ENIGE EN ALGEMENE KENNISGEVING
Als gevolg van moedwil of misverstand, maar in ieder
geval elkaar driftig napapagaaiende bronnen, is de
indruk ontstaan dat Kopwit Zutphen opgegaan is in de
Stichting Zutphen Literair of het Dichtersgilde Zutphen.
Al deze instellingen zullen in het heden of de toekomst
veel met elkaar samenwerken gaan, maar Kopwit Zutphen
is en blijft zelfstandig!


De Man en zijn Knakworst - eerbetoon aan Vladmír Boudník (1924 -1968), Tsjechisch grafisch kunstenaar met een bijzondere belangstelling voor ontploffingen, knakworst en bier, alsook aan een Zutphense lekkernij!

Zutphen! Als u het mij vraagt: een schóol-
voorbeeld van explosionalisme,
Vladmír Boudník zou het u niet
verbeteren! Eerst het bevrijdend
ogenblik van de beet en de knak,
de pracht van opensplijtende darm,
dàn adembenemende stilstand,
het stoom afblazende binnenste -

waarna het dóordringen tot de kern
van het uiteengescheurde voorwerp,
het wegspoelen van de ontplofte
oude vorm in schuimende bierstroom,

en tot besluit, als nabeschouwing,

“De Man van de Knakworst eet u zó!”

uitspreken, terwijl nieuwe vormen
zich oprichten, Zutphen, zo ik meen…

P.B. Kempe, februari 2021


Kopwit Zutphen opent de poëzieweek 2021

Een klaver uit Moskou - III (1961-1963)
Nog een toost

Op jou vast vertrouwen! Alsook op mijn trouw!
Op ons zijn in dit land, ik samen met jou!
Wellicht zijn wij blijvend betoverd geraakt,
Maar heerste ooit mooier de winter op aard’,
Het kruis in het hemels gewelf boven ons,
Teer kettinkje, machtige brug des verbonds…
Op ál het geruisloos vervloeien sindsdien.
Op ons, niet in staat om elkaar te zien.


Anna Achmatova (1889 - 1966)
(vertaald uit het Russisch door P.B. Kempe)

ЕЩЕ ТОСТ

За веру твою!  И за верность мою !
За то, что с тобою мы в этом краю!
Пускай навсегда заколдованы мы,
Но не было в мире прекрасный зимы,
И не было в небе узорней крестов,
Воздушней цепочек, длиннее мостов....
За то , что все плыло, беззвучно скользя.
За то, что нам видеть, друга нельзя.

Анна Ахматова

 Aan deze Aubade ofwel Een Hart onder de Bretels (P.B. Kempe) werkten mee: Bert Bevers (B), Louis Radstaak, Bert Scheuter, Margót Veldhuizen, Jack en Lucy (Firma Weijland), Helma Snelooper, Wim van Til, Anna Wiersma, Pieter Bas Kempe (idee voor Aubade) en Eva Schuurman.

Een kerst- en jaarwisselingswens van Kopwit Zutphen

 

J’ai bien le temps

J’ai peu de souffle et peu de force et moins d’élan
Mais je ne me presse plus J’ai bien le temps d’attendre
Depuis qu’il se fait tard j’ai du temps devant moi

Je suis comme celui qui a fait sa journée
et réfléchit assis le mains à plat sur les genoux
aux choses qu’il veut faire et fera en leur temps

si la source du temps lui compte encore des jours


Claude Roy (1915 - 1997)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

Ik heb wel tijd

Ik heb weinig lucht weinig kracht nog minder vuur
Maar ik haast mij niet langer Heb wel tijd om te wachten
Sinds het steeds later wordt heb ik vóor mij de tijd

Ik ben zoals degene die na het dagwerk
overdenkt zittend handen plat op de kniëen
de dingen om te doen en ze doet op hun tijd

zolang de bron van de tijd nog dagen toekent

Voor Alle Zielen, van Kopwit Zutphen

Wat erg is

Als men geen Engels kent,
Van een goede Engelse misdaadroman horen,
Die niet in het Nederlands vertaald is.

Bij hitte een glas bier zien,
Dat men niet betalen kan.

Een nieuwe gedachte hebben,
Die men niet in een Hölderlinvers kan wikkelen,
Zoals de professoren doen.

Op reis bij nacht het slaan der golven horen
En mijmeren, dat ze nooit anders doen.

Heel erg: uitgenodigd zijn,
Als thuis de kamer stiller
De koffie beter
En geen conversatie nodig is.

Het ergste:
Niet in de zomer sterven,
Als het alom licht is
En de aarde losjes voor spaden.

(door P.B. Kempe vertaald uit het Duits van
Gottfried Benn, 1886 - 1956)

Was schlimm ist

Wenn man kein Englisch kann,
Von einem guten englischen Kriminalroman zu hören
Der nicht ins Deutsche übersetzt ist.

Bei Hitze ein Bier sehen
Das man nicht bezahlen kann.

Einen neuen Gedanken haben,
Den mann nicht in einen Hölderlinvers einwickeln kann,
Wie es die Professoren tun.

Nachts auf Reisen Wellen schlagen hören
Und sich sagen, dass sie das immer tun.

Sehr schlimm: eingeladen sein,
Wenn zu Hause die Räume stiller,
Der Kaffee besser
Und keine Unterhaltung nötig ist.

Am schlimmsten:
Nicht im Sommer sterben,
Wenn alles hell ist
Und die Erde für Spaten leicht.

Zojuist verschenen: 5 euro per stuk te bestellen via: info@kopwitzutphen.nl (exclusief portokosten)
Tevens nog beperkt leverbaar: 'Lawaai!!', 'Echoo' & 'Zutphense wereldwonderen'
van Louis Radstaak en Pieter Bas Kempe, (eveneens 5 euro per stuk)

Een groet van Kopwit Zutphen bij het aanbreken van de herfst

Il y a des jardins qui n’ont plus de pays
Et qui sont seuls avec l’eau
Des colombes les traversent bleies et sans nids
Mais la lune est un cristal de bonheur
Et l’enfant se souvient d’un grand désordre clair

Georges Schehadé (1907 - 1989)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

Er zijn tuinen die geen land meer hebben
Die alleen zijn met het water
Duiven kruisen eroverheen blauw zonder nesten
Maar de maan is een kristal van geluk
Het kind herinnert zich grootse heldere wanorde

Schrijven onder Invloed in Zutphen (bis!) Afgelast...

Schrijven onder Invloed in Zutphen (bis!) Afgelast...

Het begon allemaal in een schrijverscafé te New York:
proefondervindelijk onderzoek naar de wisselwerking
tussen alcohol en het creatieve proces. Met als werk-
naam “ Writing Under The Influence”: is enig drankver-
bruik tijdens het schrijven geestdodend of juist geest-
verruimend?
Een andere wereldstad, Zutphen, kreeg in 2019 de Eu-
ropese primeur hiervan: “Schrijven Onder Invloed”. En
bijt nu, in de schuimkraag, door: Uigave Twee is aan-
staande! Waar, wanneer en hoe?
Plaats van samenkomst wordt opnieuw Stadsbrouwerij
Cambrinus, Houtmarkt 56B, en wel op woensdag 28 okto-
ber 2020. Inloop vanaf 18.30 uur; na begroeting en
toelichting kort na 19 uur gaat het er op voetbalwedstrijd-
wijze geschreven worden, tweemaal drie kwartier met
daartussen 15 minuten pauze dus. Om 21 uur weerklinkt
het eindsignaal, waarna onder het genot van een wel-
verdiend glas de derde helft begint, gevuld met voor-
dracht, analyse, nagesprek, wat al niet…
De roegang is gratis, opgave vooraf is nuttig met het
oog op het Virusreglement, kan bij info@6575.nl of
info@kopwitzutphen.nl. Consumpties zijn voor eigen
rekening en kunnen allen vooraf of in de pauzes be-
steld worden. Voor zowel schrijven als drinken geldt:
alle genres zijn toegestaan, van de Grote Zutphense
Roman In Uitvoering via treurspel tot gedicht, van
Tripel via Quadripel tot Nul Punt Nul…
Dezelfde organisatoren als vorig jaar, Peter-Jan
Vermeij (schrijversgroep Shut Up And Write Zutphen) en
Pieter Bas Kempe (dichtersgroep Kopwit Zutphen),
rekenen wederom op een Geest- en Invloedrijke zitting!
(Zie ook www.kopwitzutphen.nl)


Een augustusgroet van Kopwit Zutphen

E ci trascina indietro, al fresco,
all’arso tempo, al tempo vano,
assordato dalle vane feste
dell’umile gente, al tempo umano,
al tempo allegramente terrestre,
al tempo che vive il suo incanto,
con le rodini, nel solatio
paese padano, nel fianco
dei freschi colli, e chi di schianto
voi volgete, rondini, all’addio.

Pier Paolo Pasolini (1922 - 1975)
(uit “L’umile Italia”, 1954)


En het sleurt ons achterwaarts, in de vroegte,
in de verkoolde, in de ijdele tijd,
verdoofd met de ijdele feesten van
de nederige mens in mensentijd,
in de tijd van het opgewekt aardse,
in de tijd levend met zijn zonnelied,
met zijn zwaluwen, boven betoverde
Po-vlakte, boven frisgroene flanken
van hellingen, die jullie, zwaluwen,
toekeert loom jullie vleugelslag, ten afscheid.

(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe,
uit “Nederig Italië”)

Een Sint-Jans-midzomergroet van Kopwit Zutphen

Hun diepe slaap

Toen ik gisteren in slaap viel
In de nacht van Sint-Jan
Was er vreugde en leven
Geknal van bommetjes Bengaals vuur
Gepraat gezang en gelach
Rondom de laaiende vuren.

Midden in de nacht werd ik wakker
Ik hoorde nergens meer praten of lachen
Alleen ballonnen
Dwaalden voorbij
In diepe stilte
Alleen zo af en toe
Het lawaai van een tram
Spietste de stilte
Als een tunnel.
Waar waren degenen die zojuist nog
Dansten
Zongen
En lachten
Rondom de laaiende vuren?

- Zij allen sliepen
Zij allen lagen
Sliepen
Hun diepe slaap.

Toen ik zes jaar oud was
Kon ik niet zien het slot aan het feest van Sint-Jan
Omdat ik in slaap viel
Vandaag hoor ik nergens meer praten die tijd
Mijn grootmoeder
Mijn grootvader
Totônio Rodrigues
Tomásia
Rosa
Waar zijn zij allemaal?

- Zij allen slapen
Zij allen liggen
Slapen
Hun diepe slaap.

Manuel Bandeira

Vertaling:
P.B. Kempe

Profundamente

Quando ontem adormeci
Na noite de São Jão
Havia alegria e rumor
Estrondos de bombas luzes de Bengala
Vozes cantigas e risos
Ao pé das fogueiras acesas.

No meio da noite despertei
Não ouvi mais vozes nem risos
Apenas balões
Passavam errantes
Silenciosamente
Apenas de vez em quando
O ruído de um bonde
Cortava o silêncio
Como un túnel.
Onde estavam os que há pouco
Dançavam
Cantavam
E riam
Ao pé das fogueiras acesas?

- Estavam todos dormindo
Estavam todos deitados
Dormindo
Profundamente.

Quando eu tinha seis anos
Não pude ver o fim da festa de São Jão
Porque adormeci
Hoje não ouço mais as vozes daquêle tempo
Minha avó
Meu avó
Totônio Rodrigues
Tomásia
Rosa
Onde estão todos êles?

- Estão todos dormindo
Estão todos deitados
Dormindo
Profundamente.


Manuel Bandeira (1886 -1968)

Bij wijze van eerbetoon (voor Christo Vladimirov Javacheff )

               Louter ongelovigen worden wonderen
gewaar. (Leonardo Sinisgalli)

(voor Christo & Jeanne-Claude)

Een kwetsbare schets is de karavaan
van machtige, wijze, witte steden,
dode bomen die levende zijn maar anders

worden gezien, verhullend onthullend
nomadische tenten, herinnering

aan zuilen in het Boekarest van het Westen,
triomfboog die gemartelde Atlas
en Balkankromming het vrije verleent,

zo teder als even, als tijdelijk vermag.

P.B. Kempe

Kopwit Zutphen stuurt een Pinkstergroet...

Omdat het goed is de zaken op orde te houden

Dus de kleine groene merel vond een muis aardig
En een honingbeer en een paard
En een kever en een muis en een paard
En een muis en een luipaard en een bever
En een zwarte vos en een rode eekhoorn en een leeuw
En een buffel en een bever en een ezel
En een tijger en een gorilla en een panter
En een salamander en een alikruik en een os
En een olifant en een alligator en een gordeldier
En een muis en een muildier en een kever
En een maanvis en een buffel en een slak
En een paard en een leeuw en een vlinder
En een paard en een tijger en een muis;
En de luipaard en de ezel en het paard
En de buffel en de os en de olifant
En de muis en de kever en de gorilla
En het paard en de alikruik en de muis
En de panter en de leeuw en de tijger
En de vlinder en de bever en de slak
Vonden de kleine groene merel ook aardig;
Maar het paard en het gordeldier en de leeuw
En de buffel gedroegen zich onverschillig;
Terwijl de kever en de muis en de maanvis
En de salamander en het muildier en de bever
Hem volslagen links lieten liggen;
En ondertussen de muis en het paard en de muis
En de tijger niet eens wisten dat hij bestond.

Kenneth Patchen
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

Because it’s Good to Keep Things Straight

Now the little green blackbird liked a mouse
And a Malayan sunbear and a horse
And a beetle and a mouse and a horse
And mouse and a leopard and a beaver
And a black fox and a fox squirrel and a lion
And a buffalo and a beaver and a donkey
And a tiger and a gorilla and a panther
And a salamander and a periwinkle and an ox
And an elephant and an alligator and an armadillo
And a mouse and a mule and a beetle
And a moonfish and a buffalo and a snail
And a horse and a lion and a butterfly
And a horse and a tiger and a mouse;
And the leopard and the donkey and the horse
And the buffalo and the ox and the elephant
And the mouse and the beetle and the gorilla
And the horse and the periwinkle and the mouse
And the panter and the lion and the tiger
And the butterfly and the beaver and the snail
Also liked the little green blackbird;
But the horse and the armadillo and the lion
And the buffalo were quite indifferent to him;
While the beetle and the mouse and the moonfish
And the salamander and the mule and the beaver
Didn’t care one way or the other about him;
Whereas the mouse and the horse and the mouse
And the tiger didn’t even know he existed.

Kenneth Patchen (1911 - 1972)

De Hemelvaart van Dichteren Leesten

Ter bevordering van de schone letteren in Zutphen alsook
wijde omtrek heeft Hans Heesen aan zijn bestaan als artis-
tiek duizendpoot een duizend-en-eerste poot weten toe te
voegen. Hemelvaarts-donderdag 21 mei 2020 verschijnt afleve-
ring 1 van Dichteren Leesten, ongeregeld (zo mogelijk twee-
à driemaandelijks) verschijnend literair tijdschrift, met wis-
selende medewerkers, alleen hemzelf als redacteur, en een
aan de Vinexbuurtbenamingen van Doetinchem en Zutphen, met
letterkundige knipoog, ontleende titel!
Het staat open voor kort proza, poëzie, vertalingen, teke-
ningen, foto’s etcetera: nummer 1 zal onder meer bijdragen
bevatten van Herr Seele, Gosse Koolstra en Willem Thies.
Dichteren Leesten zal, gratis!, op internet rondgestuurd
worden als pdf-bestand; een exemplaar opvragen kan door een
verzoek te sturen daartoe aan hans.heesen@gmail.com
Uitdraaien is toegestaan! Aflevering 2 ziet naar verwach-
ting in de tweede helft van juli het felle zomerlicht…

Een Meizoen van Kopwit Zutphen

Kopwit en Schaakgenootschap Zutphen presenteren het
Zutphens Internet Poëzie-Schaak-Café

Het virtuele boek “Liefde in tijden van corona” is nu veelge-
lezen, oftewel iedereen moet iets vanwege dat virus. Zowel
de Kopwit-podiumpoëzie-activiteit als het Schaakgenootschaps-
leven zijn tot stilstand gekomen: reden voor een initiatief
dat geen lichamelijke aanwezigheid behoeft, maar dankzij de
websites van bevriende groepen inspirerend kan zijn in
deze historische tijden!
Onder de in de kop vermelde titel worden alle aangeslotenen
van beide groepen, plus lezers van de websites, uitgenodigd
schaakpoëzie te schrijven, vertalen, vergaren. Ten gunste van
de dichtkunst, de schaaksport, en uiteraard het honderdjarig
bestaan van het Schaakgenootschap in 2019-2020! Voor dichter
en schaker: schroom niet om de uitdaging aan te gaan, want
in elke dichter sluimert een schaker en in elke schaker
sluimert een dichter… Hoe werkt het?
Stuur gedichten zoals hierboven omschreven, het mogen er ge-
rust meer zijn aan:
https://www.schaakgenootschapzutphen.nl/index.php/info/contact
De poëzie verschijnt vervolgens op de site van Kopwit Zutphen,
plus in een bijzondere afdeling van de Schaakgenootschap-site.
Op een bloeiende schaak-poëziecultuur in Zutphen!

Eric Kloppers & Pieter Bas Kempe

Een lentebode van Kopwit Zutphen...

In donk're tijd

In donk’re tijd herwint het oog zijn blik.
Mijn schim doemt op uit schaduw die verzwaart;
Ik hoor mijn galm die door het galmwoud waart -
Een heer der schepping die tot bomen snikt.
Ik leef met reiger, winterkoning saam,
Raak heuvelbeesten, holenslangen aan.

Waanzin is louter zielenadel bij
Een slecht gesternte. Zie, daar brandt de dag!
Mijn schim is aan een muur geklemd op slag,
De klaarste klarewanhoop komt tot mij.
Die plek daar bij de rots - een grot, een wand,
Een kronkelpad? Ik heb alleen de rand.

Een samenhangenwervelwind raast voort!
Van vogels golft de nacht, de maan is vuil,
De noen zich plots voor middernacht verschuilt!
Een mens dringt hevig wringend tot zich door:
Het ik sterft in een tranenloze nacht,
De aarde baadt in fel-ontaarde pracht.

Mijn donk’re licht, mijn éens zo donk’re wens…
Mijn ziel, een zomerdolle vlieg, zoemt nog
Bij het kozijn. Welk ik is ik nu toch?
Mijn angst verlaat ik als gevallen mens.
De geest zichzelf en God de geest betreedt:
Vrij in de storm elkeen Al-Eén zich weet.

Theodore Roethke
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

IN DARK TIME

In dark time, the eye begins to see,
I meet my shadow in the deepening shade;
I hear my echo in the echoing wood -
A lord of nature weeping to a tree.
I live between between the heron and the wren,
Beasts of the hill an serpents of the den.

What’s madness but nobility of soul
At odds with circumstance? The day’s on fire!
I know the purity of pure despair,
My shadow pinned against a swating wall.
That place among the rocks - is it a cave,
Or winding path? The edge is what I have.

A steady storm of correspondences!
A night flowing with birds, a ragged moon,
And in broad day the midnight come again!
A man goes far to find out what he is -
Death of the self in a long, tearless night,
All natural shapes blazing unnatural light.

Dark, dark my light, and darker my desire.
My soul, like some heat-maddened summer fly,
Keeps buzzing at the sill. Which I is I?
A fallen man, I climb out of my fear.
The mind enters itself, and God the mind,
And one is One, free in the tearing wind.

Theodore Roethke (1908 - 1963)

"Letterlijke vrouwen" in beeld en geluid

Letterlijke Vrouwen

Ter gelegenheid van Wereldvrouwendag 2020 zal in Zutphen het
project “Letterlijke Vrouwen” uitgevoerd worden. Dat behelst
een bijeenkomst met een zo ruim, kwalitatief en kwantitatief,
mogelijk aandeel Zutphense dichteressen, plus thematisch bijbe-
horende muzikale klankpoëzie. Wie wil hier niet bij zijn?
Plek van handeling is Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112, Zutphen,
op zondagmiddag 8 maart, van 14 tot 17 uur. Voordragers van
dienst zullen zijn: Louise Broekhuysen, Claudine de la Court,
Bertje van Delden, Ingeborg ten Hoopen, Eke Mannink,
stadsdichter Otteline van Panthaleon van Eck, Jet Rotmans,
Marianne M. Smit, Erika Visser, Alexandra Weinz en
Anna Wiersma. De piano is het domein van mede-organisator
Mariëtte Hehakaya, celliste Maaike Schoenmaker staat haar terzijde;
presentator Pieter Bas Kempe leidt middels enkele internationale vrouwen-
gedichten in origineel en vertaling in en uit.
Over internationaal gesproken: op deze middag kan in Dat
Bolwerck voor het laatst de tentoonstelling “Deutsche Grafik”
genoten worden, met vrijwel uitsluitend werk door vrouwen!
De toegang is gratis, consumpties zijn voor eigen rekening
verkrijgbaar. Lees ook: www.datbolwerck.nl,
www.hehakayapiano.com en www.kopwitzutphen.nl.

Poëziehoofdkwartier in Dat Bolwerck

Dichtersgroep Kopwit vestigt haar hoofdkwartier op woensdag 29 januari, tijdens de landelijke Gedichtenweek, met een poëzieavond in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112 te Zutphen. “Hoofdkwartier”: dat is ook de titel van de bundel waarmee Sabine Kars, die sinds haar komst naar de stad in 2016 almaar zichtbaarder wordt, omstreeks de jaarwisseling debuteert, en waaruit zij als een waarachtige hoofdvrouw voorlezen zal! De hoofden bijeen staken ondertussen vier dichters: los van elkander waren zij in de voorbije jaren in Zutphen te horen, maar nu begroet de hoofdstad van het historische graafschap Hans Mellendijk, Bert Scheuter, Eva Schuurman en Helma Snelooper in hun hoedanigheid van officiële “Dichters des Achterhoeks”… De muzikale opluistering is uit het eveneens Nedersaksische Deventer afkomstig, waar Mark Kornet en zijn accordéon thuis zijn: graag terugkerende, geziene gasten!
Presentator Pieter Bas Kempe biedt dit alles met zwier het hoofd en verwelkomt iedereen graag aan de kassa bij Dat Bolwerck op voornoemde avond. Aanvang 20 uur, de toegangsprijs bedraagt 3 euro: lees ook www.datbolwerck.nl en www.kopwitzutphen.nl.

Het informele netwerk Kopwit te Zutphen hieronder...

Van links naar rechts: Bertje van Delden, Sander Grootendorst, Henk Gombert, Anna Wiersma, Eke Mannink, Ans Hoedeman, Niek Hietbrink,  Angela Alink, Ton van Ingen Schenau, Pieter Bas Kempe, Simon Dermijn, Tim Pardijs, Louis Radstaak en Guido van Stappen.