Kopwit Zutphen

Kopwit is de witmarge bovenaan de pagina van een boek.

Kopwit verwijstnaar de rust en concentratie die een schrijver moet hebben, wil hij tot nieuw werk komen; zijn kop moet van binnen wit zijn. 

Een vertaald gedicht is een Phoenix, voor wiens brandstapel de beste eigenschappen van een dichter noodig zijn. ( J.C. Bloem )

de stadsdichters van Zutphen: WWW.DICHTERBIJZUTPHEN.NL 

Kopwit Zutphen wenst alle lezers een poëzieovergoten 2023!

Zutphen Literair & Kopwit Zutphen vieren de lente!

Van de roodharige Venetiaanse priester Antonio
Vivaldi kennen wij, naast veel ander moois, de
concertreeks "Le quattro stagioni/De vier jaarge-
tijden", waarnaar zelfs een pizza vernoemd is. Min-
der bekend: in meerdere handschriften zijn de vier
delen voorzien van inleidende sonnetten - vermoed
wordt dat zij door de componist zelf vervaardigd
zijn, hetgeen in ieder geval een mooi verhaal is...

La Primavera
Sonetto dismostrativo sopra il Concerto intitolato
La Primavera, compositione del Signore Don Antonio Vivaldi

Giunta è la Primavera, e festosetti
la salutan gl'augei con lieto canto
e i fonti allo spirar de zefiretti
Con dolce mormorio scorrono intanto

Vengon coprendo l'aer di nero ammanto
e lampi, e tuoni ad annuntiarla aletti
Indi tacendo questi gl'Augelletti
Tornan di nuovo al lor canoro incanto

e quindi sul fiorito ameno Prato
Al caro mormorar di frondi, e piante
dorme il caprar col fido cane a lato

di Pastoral zampagna al suon festante
danzan Ninfe, e Pastor nel tetto amato
di Primavera all'apparir brillante.

Antonio Vivaldi (1675/78 - 1741)
(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe)

De Lente
Verklarend sonnet bij het Concert met als titel
De Lente, compositie van de Heer Don Antonio Vivaldi

De Lente houdt haar blijde inkomst: juichend
verwelkomen haar vogelengezangen,
terwijl de bronnen vrolijk zijn en ruisend
in 't ritme van de westenwind gevangen.

Het zwerk toont zich met diepzwart kleed omhangen
vol donder, bliksem om haar komst te duiden -
maar stil valt snel dit alles, en het fluiten
van de gevederden gaat heraanvangen.

En op de liefelijk bloeiende weide
sluimert, bij zacht gefluister van het lover,
de herder, met de waakhond aan zijn zijde.

Door klanken uit de doedelzak betoverd
vieren de nimfen, knechten in het vrije
dat Lente weer de wereld heeft veroverd.

Persbericht over Nicolien Mizee die de tweede MRTNT-rede uitspreekt in de Walburgiskerk te Zutphen op 11 maart

Klimaatdichter Els de Groen te Ugchelen, gelukkig een van de velen die niet willen dat onze planeet naar de ratsmodee gaat, zond via ons aller Anna Wiersma dit manifest: voor sommige ter kennismaking, voor andere ter actieve aansluiting. Jullie dichters zijn aan zet. (Pieter Bas Kempe)

Manifest

Wij zijn de Klimaatdichters, een snel groeiende beweging van Vlaamse en Nederlandse woordkunstenaars. Naar het voorbeeld van Poets for the Planet strijden we met poëzie in al haar verschijningsvormen voor een klimaatvriendelijke wereld.

Onze planeet verkeert in een crisis. Oceanen verzuren. Soorten verdwijnen. Bossen branden. Ons eigen voortbestaan wordt bedreigd. Het is tijd dat we het warm voelen worden onder onze voeten, dit is meer dan een hittegolf of winter zonder sneeuw. Het is tijd om onze stem als een vuist in de lucht te gooien.

​Aangemoedigd door protest over de hele wereld geloven we dat poëzie een belangrijke rol kan vervullen om het tij te keren, als creatief en inspirerend geluid in de strijd voor het klimaat.

​• We worden gedreven door woorden en zijn gericht op transformatie. We willen inspireren, verontrusten en mobiliseren, aan de hand van poëzie-evenementen, acties, debatten en publicaties. We zijn daarbij liefdevol en voorkomend, maar ook licht ontvlambaar.

​• We zijn lyrisch over de natuur en ziedend over de destructie. We zetten de schoonheid van de taal in voor bewustwording. We willen mens en planeet verbinden en de individuele en collectieve verantwoordelijkheid versterken.

​• We werken samen met protest- en milieubewegingen die zich inzetten voor het klimaat.

​• We zijn inclusief, niet gebonden door leeftijd, geloof, gender of origine.

​• We geloven in poëzie als verzet tegen klimaatmoeheid. We weigeren lijdzaam toe te kijken hoe de ecologische ramp wereldwijd steeds grotere vormen aanneemt. 

​• We stellen ons een toekomst voor waarin lessen zijn getrokken uit de ecologische noodtoestand. Een toekomst waarin de natuur op de eerste plaats staat en alle levende wezens welvaren. 

​• We roepen dichters en spoken word-artiesten uit Nederland en Vlaanderen op zich bij ons aan te sluiten en moedigen schrijvers uit andere landen aan tot eenzelfde poëtisch-activistische stellingname. We dromen van een wereldwijde kunstenaarsgemeenschap die samenspant rond één missie: de zorg voor onze planeet.

 Klimaatdichters – wij schrijven de aarde niet af

Hendrik Planting improviseerde op de piano in de Munt een herinnering aan Ton Luijten bij "De Marathon van Ton"

Ton Luijten-marathon in De Munt

Dichtersgroep Kopwit Zutphen verzorgt op donderdag 9 maart 2023 een uitzonderlijke poëzieavond in rijksmonument De Munt, Rodetorenstraat 12 te Zutphen. Luttele uren voor de denkbeeldige 84ste verjaardag van oud-stadsdichter Ton Luijten wordt deze kleurrijke persoon eer bewezen door middel van "De Marathon van Ton": zo veel mogelijk mensen die hem en zijn werk gekend hebben, of die dat werk nu zeer snel gáan kennen..., dragen hun favoriet uit de "verzamelde Ton" voor plus, indien men zich daartoe geroepen voelt, eigen werk dat door zijn werk leven werd ingeblazen!
De Marathon krijgt muzikale begeleiding van pianist Hendrik Planting: deze geziene figuur in het Zutphense gaat, zoals hij ooit aan Ton zijn zijde deed, zijn eigenzinnige Plantingiaanse gang op de toetsen, saai wordt het dus nooit...
Even praktisch: inloop vanaf 19.30 uur, aanvang 20 uur; er zijn 50 plaatsen beschikbaar, dus reserveren moet via info@kopwitzutphen.nl. De toegang bedraagt 5 euro en kan, evenals de consumpties, alleen contant worden betaald (gaarne gepast; eenheidsprijs 2,50 euro).
Presentator Pieter Bas Kempe verheugt zich op een even lange als bonte avond, en heet graag iedereen welkom aan de kassa bij De Munt op voornoemde avond! Lees ook www.kopwitzutphen.nl.

10 februari 2023: de grootste dichter in de Duitse taal 125 jaar geleden geboren: Bertolt Brecht (1898 - 1956)

Legende vom toten Soldaten

Und als der Krieg im vierten Lenz
Keinen Ausblick auf Frieden bot
Da zog der Soldat seine Konsequenz
Und starb den Heldentod.

Der Krieg war aber noch nicht gar
Drum tat es dem Kaiser leid
Daß sein Soldat gestorben war:
Es schien ihm noch vor der Zeit.

Der Sommer zog über die Gräber her
Und der Soldat schlief schon
Da kam eines Nachts eine militär-
ische ärztliche Kommission.

Es zog die ärztliche Kommission
Zum Gottesacker hinaus
Und grub mit geweihtem Spaten den
Gefallnen Soldaten aus.

Der Doktor besah den Soldaten genau
Oder was von ihm noch da war
Und der Doktor fand, der Soldat war k. v.
Und er drückte sich vor der Gefahr.

Und sie nahmen sogleich den Soldaten mit
Die Nacht war blau und schön.
Man konnte, wenn man keinen Helm aufhatte
Die Sterne der Heimat sehn.

Sie schütteten ihm einen feurigen Schnaps
In den verwesten Leib
Und hängten zwei Schwestern in seinen Arm
Und ein halb entblößtes Weib.

Und weil der Soldat nach Verwesung stinkt
Drum hinkt ein Pfaffe voran
Der über ihn ein Weihrauchfaß schwingt
Daß er nicht stinken kann.

Voran die Musik mit Tschindrara
Spielt einen flotten Marsch.
Und der Soldat, so wie er's gelernt
Schmeißt seine Beine vom Arsch.

Und brüderlich den Arm um ihn
Zwei Sanitäter gehn
Sonst flög er noch in den Dreck ihnen hin
Und das darf nicht geschehn.

Sie malten auf sein Leichenhemd
Die Farben Schwarz-Weiß-Rot
Und trugen's vor ihm her; man sah
Vor Farben nicht mehr den Kot.

Ein Herr im Frack schritt auch voran
Mit einer gestärkten Brust
Der war sich als ein deutscher Mann
Seiner Pflicht genau bewußt.

So zogen sie mit Tschindrara
Hinab die dunkle Chaussee
Und der Soldat zog taumelnd mit
Wie im Sturm die Flocke Schnee.

Die Katzen und die Hunde schrein
Die Ratzen im Feld pfeifen wüst:
Sie wollen nicht französich sein
Weil das eine Schande ist.

Und wenn sie durch die Dörfer ziehn
Waren alle Weiber da
Die Bäume verneigten sich, Vollmond schien
Und alles schrie hurra.

Mit Tschindrara und Wiedersehn!
Und Weib und Hund und Pfaff!
Und mitten drin der tote Soldat
Wie ein besoffner Aff.

Und wenn sie durch die Dörfer ziehn
Kommt's, daß ihn keiner sah
So viele waren herum um ihn
Mit Tschindra und Hurra.

So viele tanzten und johlten um ihn
Daß ihn keiner sah.
Man konnte ihn einzig von oben noch sehn
Und da sind nur Sterne da.

Die Sterne sind nicht immer da
Es kommt ein Morgenrot.
Doch der Soldat, so wie er's gelernt
Zieht in den Heldentod.
 
Legende van de dode soldaat

En toen de oorlog de vierde lente
Geen uitzicht op vrede bood
Was de soldaat de consequentste
En stierf de heldendood.

De oorlog echter was niet klaar,
De keizer deed het verdriet
Dat zijn soldaat lag op de baar:
Het leek hem diens tijd nog niet.

De zomer trok over de graven waar
Te slapen lag de soldaat;
Er kwam toen bij nacht een militair-
Geneeskundige keuringsraad.

Die geneeskundige keuringsraad
Trok de dodenakker op
En groef weer uit de gevallen soldaat
Met een gewijde schop.

De dokter bekeek de soldaat precies
(Of wat van hem nog over was)
En de dokter vond hem geschikt voor de dienst
(En hij drukte zich omdat hij bang was).

En de soldaat namen zij meteen mee.
De nacht was een helderblauwe:
Al wie geen helm droeg kon de sterrenzee
Hoog boven thuis aanschouwen.

Zij schoven hem een scheut brandewijn
In het ontbindende lijf
En hingen twee zusters aan zijn uiteind
En éen half ontkleed wijf.

En daar de soldaat naar ontbinding meurt
Hoempelt een paap vlak vóor hem
Die zwaait een vat wierook dat ferm geurt,
Opdat geen mens ruikt dat gore.

De taraboemkapel voorop
Gaat het van voorwaarts mars.
En de soldaat, hóe weet hij nog,
Smijt zijn benen van zijn aars.

En met hun armen om hem heen
Lopen twee broeders die
Hem uit de bagger, op de been
Gaan houden wis en drie!

Over zijn lijkwade trokken zij
De verfbanen zwart-wit-rood
En droegen die voor hem uit, zodat hij
Er bont bijliep in plaats van dood.

Een keurige heer liep mee vooraan
Met opgepompte borst:
kende zijn plicht als Duitse man
Waar het vaderland aangaat en vorst.

Zo trokken zij taraboemdijee
De donkere lanen door,
En de soldaat, hij stommelde mee
Als een sneeuwvlok die dwarrelt voort.

De katten, de honden schreeuwen boos,
De ratten krijsen woest in het veld:
Nooit ofte nimmer worden zij Fransoos,
Ook niet met grof geweld.

En waar zij door de dorpen gaan
Zien de vrouwen de optocht na:
De bomen bogen, het was volle maan
En alleman riep hoera!

Van taraboem, behouden vaart!
Met vrouw en hond en paap,
En in hun midden de dode soldaat
Als een bezopen aap.

En waar zij door de dorpen glaan
Liet hij geen indruk na,
Zó velen kwamen er om hem staan
Van taraboem en hoera!

Zó velen hosten, joelden rondom
Dat hij zelf ogenschijnlijk verdween.
Waar het oog hem nog waarnemen kon,
Hierboven, zijn sterren alleen.
 
Die sterren blijven daar nog tot
De komst van het morgenrood.
Maar de soldaat, hóe weet hij nog,
Trekt naar de heldendood.

 
Bertolt Brecht
(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)

Zutphen, 1898

Een Volkshuis! Koffie, met melk, maar zonder vergunning:
hij, dominee Henri van den Bergh van Eysinga,
trekt na de Walburgiskerk nu ook de Houtmarkt vol.
Een gloeiende preek doet lokaal De Blauwe Kamer
van alcoholvrije opwinding rood aanlopen:
Hanzesteedse loonzakjes niet langer omgekeerd
evenredig omgezet in jeneverkelken,
maar eerlijke handel in volksverheffende waar…

P.B. Kempe, januari 2023,
bij het 125-jarig bestaan

Donderdag 26 januari: begin van de Poëzieweek - thema "Vriendschap"

Nebaididies, ka man šodien nav smieklu,
es esmu bagāts un smejos ar skumjām,
un bagāts es esmu tieši ar tevi,
tik ļoti bagāts, ka drusciņ ir jāskumst
taisni par to, ka tik daudz kā ir pārāk -
gaišs līdz reibonim, laimīgs līdz sāpēm.

+ + +

Vrees niet dat ik vandaag niet heb gelachen,
ik ben rijk en lach ook met een droef gezicht,
en rijk ben ik vanwege jou in het bijzonder,
zo rijk zelfs dat het nodig is een weinig
droef te zijn daarover, zoveel is te veel -
stralend tot het duizelt, gelukkig tot het schrijnt.

Ojārs Vācietis (1933 - 1983)
(vertaald uit het Lets door P.B. Kempe)

Poëzie op de maandagavond

Dichtersgroep Kopwit Zutphen is na magere coronajaren
weer van de partij in de Poëzieweek, en wel met een
warme winteravond op maandag 30 januari 2023 bij
“Cultuurcafé Salonner”, sinds kort gevestigd aan de
Berkel, Beekstraat 39 te Zutphen. “Vriendschap” is
het onderwerp van deze Poëzieweek; dankzij dat begrip
is het contact met dit Cultuurcafé tot stand gekomen;
Anna Wiersma, Louis Radstaak en Pieter Bas Kempe
(tevens presentator) zijn de drie optredende dicht-
vrienden van dienst. Mooier kan het amper…
Even praktisch: inloop vanaf 19.30 uur, aanvang 20 uur;
er zijn 25 plaatsen beschikbaar, dus reserveren moet
via info@kopwitzutphen.nl. De toegang bedraagt 5 euro
en kan, evenals de consumpties, alleen contant worden
voldaan (gaarne gepast).
Van harte welkom op Beekstraat 39; lees ook
www.kopwitzutphen.nl.

Man fühlt den Glanz von einer neuen Seite,
Auf der noch alles werden kann...

Rainer Maria Rilke (1875 - 1926)

Men voelt het glanzen van de nieuwe bladzij,
Waar alles nog op kan ontstaan...

(vertaald uit het Duits door P.B. Kempe)

Hendrik Planting improviseerde een sitar-imitatie op de piano in "de Munt" bij het 'Poëtisch Navelstaren' op 15 december 2022

Poëtisch navelstaren in de donkere dagen voor kerst
op 16 december in rijksmonument de Munt, Rodetorenstraat 12, Zutphen

“Poëtisch navelstaren in de donkere dagen voor kerst" Een avond gedichten over dichten.

Op de avond van donderdag 15 december organiseert Dichtersgroep Kopwit Zutphen een avond met gedichten over poëzie. Die gedichten gaan allemaal over de vraag: wat is poëzie nu eigenlijk en wat moet je ermee? De avond begint om 20.30 uur en vindt plaats in rijksmonument de Munt, Rodetorenstraat 12. Op het podium is iedereen actief of passief welkom. Er zijn 40 plaatsen beschikbaar voor 5 euro per plaats (contante betaling aan de zaal), enige consumpties inbegrepen. Aanmelden, al dan niet met suggesties voor een bijdrage aan het programma kan via info@kopwitzutphen.nl.

30 november 2022: 150 ste geboortedag van deze
Canadese arts en dichter John McCrae, die het beroemdste
vers over over de Eerste Wereldoorlog schreef.

In Flanders Fields

In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly,
Scarce heard amid the guns below.

We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved and were loved; and now we lie
In Flanders fields.

Take up our quarrel with the foe.
To you, from falling hands, we throw
The torch: be yours to hold it high.
If ye break faith with us to die,
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.

John McCrae (1872 - 1918)

Vertaling P.B. Kempe

In Vlaand’rens veld

De klaproos bloeit in Vlaand’rens veld
Rond rijen kruisen, opgesteld
Om onze plaats te merken; aan
De lucht leeuw’riken dapper slaan,
Juist hoorbaar in ’t kanongeweld.

Ons noemt men Doden. Vergezeld
Zopas nog van de zon, de maan,
De liefde, zijn wij neergeveld
In Vlaand’rens veld.

Strijdt gij in onze plaats voortaan:
De fakkel die u pal doet staan
Is onze zwakke hand ontsneld.
Verzaakt gij: weet dat onrust kwelt
Waar klaproosrijen wuiven gaan
In Vlaand’rens veld.

31 oktober, Werelddag van de Stilte, zou door Zutphen Literair en Kopwit Zutphen geëerd worden met dit gedicht. Door een pas laat ontdekte technische storing liep dat helaas enigszins mis: na iets teveel stilte nu alsnog de volledige tekst!

Sonnet - Silence (1840)

There are some qualities some incorporate things,
That have a double life, which thus is made
A type of that twin entity which springs
From matter and light, evinced in solid and shade.
There is a two-fold Silence - sea and shore -
Body and soul. One dwells in lonely places,
Newly with grass o’ergrown; some solemn graces,
Some human memories and tearful lore,
Render him terrorless: his name’s “No More”.
He is the corporate Silence: dread him not!
No power hath he of evil in himself;
But should some urgent fate (untimely lot!)
Bring thee to meet his shadow (nameless elf,
That haunteth the lone regions where hath trod
No foot of man), commend thyself to God!

Edgar Allan Poe (1809 - 1849)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

Sonnet - Stilte (1840)

Zekere waarden, zo erkend alom,
Leiden een daag’lijks leven dat omvat
Een tweesnijdend bestaan hetwelk ontsprong
Aan stof en licht - als geschakeerd en vast.
De Stilte kent een ziel en een lichaam,
Een kust en zee. Men doolt door ’t groen, alleen
Met plechtig mijmeren, verdriet gemeend;
Plots komt men onder ogen, zonder blaam
Of vrees, diegeen met “Nimmermeer” als naam.
Ducht die geopenbaarde Stilte niet,
Geen kwade macht verschuilt zich in haar borst!
Doch als over uw pad een schaduw schiet
Van zeek’re fee of een koboldenvorst
Uit haar door ’t mensdom onberoerd gebied,
Vertrouw uw Godheid welke alles ziet!

MARCEL PROUST: 18 november 2022
honderdste overlijdensdag van de grote Rechercheur…

Adagio voor Marcel Proust

Zinsneden lang, niet zelden bladzijden lang
naar eerst verloren, later hervonden tijd
was hij zoekende - bijtijds ging hij te bed
en smachtte naar de smaak die Magdalena
in muziek overdroeg als discipelin

van klankenkleur uit neo-klassieke tempel,
beknopte zinsnee voor piano en viool:
soelaas aan eindeloos wachtende biedende,
zelfs als mirredraagster avond aan avond
tegen alle verwachting in verzwonden blijft…

P.B. Kempe, oktober 2022

Ezra Pound (1885 - 1972)

Francesca
You came in out of the night
And there were flowers in your hand,
Now you will come out of a confusion of people,
Out of a turmoil of speech about you.

I who have seen you amid the primal things
Was angry when they spoke your name
In ordinary places.
I would that the cool waves might flow over my mind,
And that the world should dry as a dead leaf,
Or as a dandelion seed-pod and be swept away,
So that I might find you again,
Alone.

Ezra Pound (1885 - 1972)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

Francesca
Jouw inkom was vanuit de nacht
En bloemen waren in jouw hand,
Nu zul jij komen vanuit een roerige menigte,
Uit een mêlee van praat over jou.

Ik die jou waarnam op de voorste rangen
Was kwaad wanneer jouw naam gebruikt werd
Op gewone plaatsen.
Ik zou koele golven willen over mijn geest,
Dat als dood blad de wereld droogde
Of als paardenbloemzaaisel en door de wind werd verstrooid,
Opdat ik jou hervinden zou,
Alleen.

Het ONLANd

Het Onland

Terwijl wij wachtten
speelde zich een schaakprobleem
af tot geklopt werd

Eénmaal hoorden wij
meerduidige sleutel om-
draaien in éen deur

Oktobergebroed
met een bovenwindse blik
liet het slot rondgaan

Verbinden
konden wij
niets met niets

(100 jaar geleden, op 15 oktober 1922, verscheen
The Waste Land van T.S. Eliot)

P.B. Kempe

30 september, Wereldvertalersdag

VOM ERTRUNKENEN MÄDCHEN

1

Als sie ertrunken war und hinunterschwamm
Von den Bächen in die größeren Flüsse
Schien der Opal des Himmels sehr wundersam
Als ob er die Leiche begütigen müsse.

2

Tang un Algen hielten sich an ihr ein
So daß sie langsam viel schwerer ward.
Kühl die Fische schwammen an ihrem Bein
Pflänzen und Tiere beschwerten noch ihre letzte Fahrt.

3

Und der Himmel war abends dunkel wie Rauch
Und hielt nachts mit den Sternen das Licht in Schwebe.
Aber früh ward er hell, daß es auch
Noch für sie Morgen und Abend gebe.

4

Als ihr bleicher Leib im Wasser verfaulet war
Geschah es (sehr langsam), daß Gott sie allmählich vergaß
Erst ihr Gesicht, dann die Hände und ganz zuletzt erst ihr Haar.
Dann ward sie Aas in Flüssen mit vielem Aas.

Bertolt Brecht
(1898 - 1956)
(vertaald uit het Duits
door P.B. Kempe)

Over het verdronken meisje

Toen zij verdronken was en stroomafwaarts dreef
Van de beken tot in de brede stromen
Het opaal aan de hemel maar schijnen bleef
Alsof zo het lichaam tot kalmte moest komen.

Wier en algen klemden zich vast aan haar
Zodat zij langzaam steeds zwaarder woog.
Koel zwommen vissen over haar benenpaar
Onder plant en dier haar laatste reis bijna dubbelboog.

En de hemel werd ’s avonds donker als rook
En hield ’s nachts met de sterren het licht in het vage.
Maar werd vroeg helder, opdat ook
Voor haar ochtend en avond nog eens daagden.

Toen haar bleke lijk in ’t water verrot was
Geschiedde het (zeer traag) dat God haar geleid’lijk vergat,
Eerst haar gezicht, dan haar handen, op het eind haar haren pas.
En zij werd tot aas in stromen met aas zat.

Ode aan een verderkijker

Vrijgelaten toom:
naar het donkerst werelddeel
golven bij wijze
van toegift aan de ander,

weerkaatst in de stroom
waar niemand wegen waande,
louter die grijze
op de bergrug van de Maas.

(voor Emma Crebolder, 80 jaar dichter
anno 2022, tevens de eerste hedendaagse
stadsdichter der Nederlanden, te Venlo
anno 1993)

P.B. Kempe, augustus 2022

Op 28 juli 2022 zou de onlangs overleden dichtervorst
94 jaar zijn geworden - hier een eerbetoon…

Gezicht op Zutphen,
         in de stijl van Remco Campert

Van mooie uiterwaarden heb ik nooit zo gehouden,
tenzij je niet merkte dat ze mooi waren,
zoals toen het licht snel
schampte langs de oever
of toen de sneeuwvlok viel op de stadswei,
maar verder
heb ik nooit zo van de uiterwaarden gehouden,
tenzij ze heel mooi waren,
zoals op de dag voor de sloop begon
en ik ze zag in het voorbijgaan.

P.B. Kempe

28 juni 2022 - een eeuw geleden stierf de grote Russische futurist en
poëzievernieuwer Velimir Chlebnikov

Азия

Всегда рабыня, но с родиной царей на
смуглой груди
И с государственной печатью взамен
серьги у уха.
То девушка с мечом, не знавшая зачатья,
То повитуха – мятежей старуха.
Ты поворачиваешь страницы книги той,
Где почерк был нажим руки морей.
Чернилами сверкали ночью люди,
Расстрел царей был гневным знаком
восклицанья,
Победа войск служила запятой,
А полем – многоточия, чье бешенство не робко,
Народный гнев воочию
И трещины столетий – скобкой.

Azie

Eeuwig slavin, doch bakermat der tsaren is haar getaande borst
En het lakzegel van staat hangt op de plaats van haar oorbel.
Zwaarddragend meisje, onbekend met ontvangenis,
Vroedvrouw, opoe van ’t oproer - alles in éen.
Sla de bladzijden om van dit boekwerk,
Zie hoe gedrukt staat het schrift van de knuisten der zee,
Waar fonkelt als inkt in de nacht de mensheid,
Staat het afschieten van de tsaar als uitroepteken,
Dient de legerzegetocht als komma,
Het veld van eer…zijn punten, die oningehouden woeden-
de Toorn des volks gezien met eigen oog - -
En kloof des tijds zijn haken.

Velimir Chlebnikov (1885 - 1922)
Vertaald uit het Russisch door P.B. Kempe

Виктору Владимировичу Хлебникову

Нога за ногой сидит
Велимир, одержимый жизнью!

(1926)
Daniil Charms (1905/06 - 1942?)

Aan Viktor Vladimirovitsj Chlebnikov

Been over been is gezeten
Velimir, van leven bezeten!

(1926)

Daniil Charms (1905/06 - 1942?)
Vertaald uit het Russisch door P.B. Kempe

Vasko Popa (1922 - 1991)

Vasko Popa wacht op een stoel

Eerst haakte ik
met nagels
aan de laatste asem.

Telde toen tanden
in het aangezicht
van de dood.

Tot de stoel
een poot
verroerde.

(zo bracht de 100 jaar geleden geboren
Servische dichter (1922 - 1991), eregast
bij Poetry International Rotterdam, zijn
laatste weken door)

P.B. Kempe, juni 2022

Bloomsday (16 juni 1922 - 16 juni 2022)

Bloomsday (16 juni 1922 - 16 juni 2022)

Leopold stapte door Dublin,
Tony door Vorst:
het boek en het voetbal drukten
elkaar de borst.

Het blauw en geel van Union
uit Sint-Gillis
door Bloom voor eeuwig verbonden
met Ulysses.

(een bescheiden Brusselse ploeg werd bijna
Belgisch kampioen in het kroonjaar van
James Joyce zijn meesterstuk. Hoofdpersoon
en clubeigenaar delen dezelfde roemruchte
achternaam)

P.B. Kempe, juni 2022

"Een Hemelvaartsgroet van Kopwit Zutphen"

Probleemcompositie met Zwanevlot.
Piet Mondriaan spreekt

Wat waar is in de kunst moet waar zijn in het leven:
zo beschouwd komen zij vrijwel geheel overeen,
mijn primair kleurenplan en de achterzijde van
deze nummers éen-vier-twee- tot en met éen-vier-vijf.

Waarom dan onmogelijk naturalistisch groen
te midden hiervan, op N.B. zelfde locatie?!

Wellicht had vakbroeder Martien de Kler, geboren
zo beschouwd met mijn overlijden in éen adem,
gelijk toen hij, werkend in dezelfde stad Zutphen
aan zijn meestermuurstuk, hoek Barlheze-Spiegelstraat,

kunst zeer gevaarlijk noemde - niet alleen verboden
door dictatoren, maar soms ook door bloedeigen geest…

(voor deze twee kunstenaars,
1872 - 1944 respectievelijk 1943 - 2016)

P.B. Kempe, mei 2022

'Het kleinste openluchttheater van Nederland', zo wordt de Kunstklinkplek ook wel genoemd. Een Klinkmeubel, gemaakt door beeldend kunstenaar Rolf Wolters, waarop wandelaars kunnen neerstrijken. De vorm zorgt voor beslotenheid. Binnenin dragen dichters voor uit eigen werk, kleuren muzikanten met klanken.
De Kunstwandelroute gaat na twee coronajaren weer van start. Dit jaar is het thema 'Dwaallust'. Op de route zingen poëziefluisteraars de wandelaars los van het rechte pad, richting boerderij de Klevenhorst, waar ze zich kunnen verliezen in muziek en poëzie.
Iedere zondag tussen Pasen en Pinksteren en extra op Tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag. Iedere keer een nieuw, verrassend programma van 14:00 tot 16:00 uur.
Deze keer, 8 mei 2022, dragen voor Pieter Bas Kempe en Anna Wiersma, bijgestaan door Gerda Reijnders op de trekzak.

Taras Sjevtsjenko (1814 - 1861)

Als nacht wordt dag, als dag wordt nacht
verberg ik mijn hoofd in beide hand'
En vraag wanneer toch koen mag
d' Apostel van waarheid en verstand?

5 november 1860, Sint Petersburg

Taras Sjevtsjenko (1814 - 1861)
vertaald uit het Oekraïns door P.B. Kempe

Тарас Чевченко

Коли ніч стає днем, коли день стає ніччю
Я ховаю голову в обидві руки
І запитай, коли ти можеш прийти
d' Апостол правди та розуму?

5 листопада 1860 Санкт-Петербург

Oorlog en Vrede

Oorlog en Vrede

Op de avond van woensdag 4 mei, na de Dodenherdenking, organiseert Dichtersgroep Kopwit Zutphen een avond met gedichten over oorlog en vrede, onder het motto dat alleen kunst ons een heel klein beetje met de gruwelijke waarheid van verleden en heden kan verzoenen. Op de avond is zowel ruimte voor gedichten die in Zutphen - of zelfs in het Zutphens - zijn verschenen als voor gedichten uit de wereldliteratuur. De avond begint om 20.30 uur en vindt plaats in rijksmonument de Munt, Rodetorenstraat 12. Er zijn enkele tientallen plaatsen beschikbaar voor 5 euro per plaats (contante betaling aan de zaal), enige consumpties inbegrepen. Aanmelden, al dan niet met suggesties voor het programma kan via info@kopwitzutphen.nl.

Jean-Louis Lebris de Kérouac de Québec

Jean-Louis Lebris de Kérouac de Québec,
100 jaar geleden geboren op 12 maart 1922

Ik ontmoette mijzelf het eerst in Lowell, Massachusetts,
verloochende rollen papier lang, uit mijn schrijfmachine
stortvloeiend, nooit de Bretonse wortels van mijn
                                                                   moederschoot:

pas op de scherpste jazzsnede van kunst en berekening
verloor ik in een duel te Saint Petersburg, Florida,
het ritme van mijn koorzang aan Jack "was dichter" 
                                                                     Kerouac.

P.B. Kempe, ter gelegenheid van
UNESCO Wereldboekendag, 23 april 2022

Pier Paolo Pasolini (5 maart 1922 - 2 november 1975)

Op 2 februari 2022 is het een eeuw geleden dat "Ulysses" verscheen: mooi sluitstuk van de Gedichtenweek!

 Kopwit Zutphen viert de Poëzieweek 2022, thema Natuur

In Zutphen vieren Kopwit en Stichting Zutphen Literair gezamenlijk het begin van de Poëzieweek met een gedicht van Bertolt Brecht, vertaald door P.B. Kempe.

Pablo Neruda (1914-1973)
"Een frisse nieuwjaarsgroet van Kopwit Zutphen"!

Ode aan de tomaat

De straat is
verzadigd van tomaten:
midden op
een zomerdag
breekt
het licht
in twee
halve
tomaten,
stromen
de straten
vol sap.
In december
barsten de
tomaten los,
vallen de
keukens binnen,
veroveren het middageten,
gaan rustig
er bij liggen
op de buffetten,
tussen de botervloten,
het glaswerk en
het blauw van de zoutvaatjes.
De tomaat werpt
haar eigen licht,
gul en vriendelijk.
Wij moeten helaas wel
een moord plegen:
boren
het keukenmes
in haar levende vruchtvlees,
rode
ingewanden,
waarna een
frisse,
onuitputtelijke
zon
alle salades
van Chili verzadigt,
gelukkig trouwt met
de glanzende ui,
en om te vieren
stort zich
in hun midden
olie,
vloeibaar kind
van de olijfboom,
vult het uitnodigend halfrond;
peper voegt
roemrijk aroma toe,
zout zijn
aantrekkingskracht -
boven deze
huwelijksdag
hijst
peterselie
vlaggetjes,
blazen piepers
uit alle macht stoom af,
het gebraad
bonkt met zijn
heerlijke geur
aan de poort,
vooruit!
het is tijd!
en boven
de tafel, in de dierenriem
van de zomer
tomaten,
hemels op aarde,
vruchtbaar
vermenigvuldigende
sterren,
tonen ons
hun ringen,
hun waterwegen,
hun wuivende
overvloed
zonder botten
of schild,
zonder schubben of stekels,
reiken ons
het geschenk aan
van hun vurige, frisse kleur,
allesomvattend blozend.

Pablo Neruda

(vertaald uit het Spaans door P.B. Kempe)
(noot: december is in Chili “onze” zomermaand juni)

voor het Spaans kijk naar: https://allpoetry.com/Oda-al-Tomate#orig_8496991,%20.otitle_8496991

William Carlos Williams (1883 - 1963)
"Een eindejaarsgroet van Kopwit Zutphen"

Poëzie met een klank van fluit

Dichtersgroep Kopwit Zutphen trotseert alle najaarsweer
met een herfstverwarmende poëzieavond op woensdag 20
oktober in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112. Liesbeth Niesten
zet op fluit, altfluit en shakuhachi de vrije muzikale
ruimte neer voor een bonte dichtersbende…
Vanuit Wereldvrouwendag 2020 loopt nog een bladerspoor
naar deze avond: toenmalig stadsdichter Otteline van
Panthaleon van Eck en schapenhoedend kunstduizendpoot
Jet Rotmans verbleven destijds elders, maar maken hun
afwezigheid nu ruimschoots goed…
Zij krijgen feminiene versterking uit meerdere hoeken:
die van landelijk met lauweren omhangen oud-gemeente-
dichter van Heumen Marjolein Pieks; die van bovenregio-
naal actief oud-Noord-Oost-Brabants regiodichter Monica
Boschman; die van Veluwse poëzieverrassing in Deventer
koekstadomhulsel Ger van Diepen; plus die van graag en
vaak in Zutphen gehoord Nijmeegs goud Eva Jeune!
Presentator Pieter Bas Kempe brouwt al deze ingrediënten
tot een aanzienlijke herfstbock, en heet iedereen welkom
bij Dat Bolwerck op voornoemde avond. Inloop vanaf 19.30
uur, aanvang 20 uur: de toegang bedraagt 5 euro.
Lees ook www.datbolwerck.nl (voor onder meer de actuele
virusregels) en www.kopwitzutphen.nl

Monica Boschman draagt voor

Pieter Bas Kempe en Louis Radstaak lazen het gedicht 'De Vrije Hand' uit de bundel 'Vergedichten' van P.B. Kempe

wandelaar

boven de nevelen

eenzaam
de wandelaar
boven de nevelen
met wandelstok in rechterhand
op een ideaal uitkijkpunt terugkijkend
vanaf een donkere grillige rots op de voorgrond
over een zee van mist naar het gebergte op de achtergrond

imposant
de in de mist
gehulde bergtoppen
daar boven een wolkenband
doorbrekend licht in het vooruitzicht en
blik terug gezien op de rug van wandelaar
veraf en dichtbij lopen naadloos over in elkaar
enerzijds het gebergte anderzijds de gemoedstoestand

de eindeloze verte
en begrensde standplaats
duiden op de platonische dichotomie
tussen het aardse en verhevene - lichaam en ziel
de bergen de wolken en de wandelaar worden deel
van jezelf en je ziel en een weerspiegeling van emotie

erika visser 21 oktober 2021

Stiltegedicht

Stichting Zutphen Literair en Kopwit willen de landelijke ‘Dag van de stilte’ vieren, zondag 31 oktober 2021. Het is de dag waarop de wintertijd ingaat. Met een extra uur waarin de Zutphenaars bijvoorbeeld gedichten kunnen lezen. Ter inspiratie bieden wij het gedicht Silence van Thomas Hood aan, mét de vertaling van Pieter Bas Kempe, Stilte. Aardig zou zijn als iedereen precies om 17.00 uur met lezen begint.
Beide versies zijn te vinden op de site van Kopwit en Stichting Zutphen Literair
We wensen u veel – stil – leesplezier.

Silence

There is a silence where hath been no sound,
There is silence where no sound may be,
In the cold grave - under the deep deep sea,
Or in wide desert where no life is found,
Which hath been mute, and still must sleep profound;
No voice is hush’d - no life treads silently,
But clouds and cloudy shadows wande free,
That never spoke, over the idle ground:
But in green ruins, in the desolate walls
Of antique palaces, where Man hath been,
Though the dun fox, or wild hyena, calls,
And owls, that flit continually between,
Shriek to the echo, and the low winds moan,
There the true Silence is, self - conscious and alone.

Stilte

Er is een stilte waarin nooit iets klonk,
Een stilte waarin nooit iets klinken gaat
- Diep onder zee, in ’t graf in koude grond,
In de woestijn waar leven niet bestaat -,
Die altijd zweeg, en die nog altijd slaapt;
Geen fluisteren, geen voetstap waart er rond,
Maar wel, in vrijheid boven loze aard’,
Het zwijgen van de schaduw, schim en wolk;
’t Is in de groene bouwval waar de mans
Ooit leefde, tussen omgevallen zuilen,
Waar de hyena gilt, de rekel rent,
Waar eindeloos weerkaatst de roep der uilen
Die zweven op het klaaglied van de wind,
Dat men de eenzaam-grootse, ware Stilte vindt.

Thomas Hood (1799 - 1845)
(vertaald uit het Engels door P.B. Kempe)

Le vin perdu

J‘ai, quelque jour, dans l‘Océan,
(Mais je ne sais plus sous quels cieux),
Jeté, comme offrande au néant,
Tout un peu de vin précieux…

Qui voulut ta perte, ô liqueur?
J‘obéís peut-être au devin?
Peut-être au souci de mon coeur,
Songeant au sang, versant le vin?

Sa transparence accoutumée
Après un rose fumée
Reprit aussi pure la mer…

Perdu ce vin, ivres les ondes!…
J‘ai vu bondir dans l’air amer
Les figures les plus profondes…

Paul Valéry (1871 - 1945)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

Verloren wijn

Ooit goot ik in de Oceaan,
Als altaargave aan ‘t niet-zijn
(Weet niet meer onder welke maan),
Een weinig kostelijke wijn…

Wie wou jou spillen, vloeibaar goed?
Volgd‘ ik een profetische flard,
Verspreidend wijn, bepeinzend bloed?
Nam ik ter harte soms mijn hart?

Na rozige doorschemeringen
Hernamen held‘ re schitteringen
Der zee hun alledaagse gang…

Verloren wijn, golven beschonken!…
Opspringen, in lucht zilt en wrang,
Zag ik daar beelden hoogst bezonken…

Beethoven, Hölderlin en de Anderen

Twaalfhonderd, ruwe schatting, voorstellingen gewijd aan
twee van de grootste Duitse kunstenaars werden afgelast
in het virusjaar 2020, toen zowel componist Ludwig van
Beethoven als dichter Friedrich Hölderlin hun 250ste
officiële verjaardag vierden. Dichtersgroep Kopwit
Zutphen brengt alsnog een eerbetoon op woensdagavond 13
oktober in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112, onder de
naam “Beethoven, Hölderlin en de Anderen”!
Pianiste Tooske Hinloopen speelt zowel composities van
de grote Ludwig als eigen werk in de geest van het door
dichter en vertaler Pieter Bas Kempe vertelde verhaal
over de grote Friedrich, de mensen rondom de grote twee,
de dichters rondom de grote twee - een bijzondere
bijeenkomst…
De toegang bedraagt 5 euro: inloop vanaf 19.30 uur,
aanvang 20 uur. Lees ook www.datbolwerck.nl ( voor onder
meer de actuele virusregels!) en www.kopwitzutphen.nl

Internationale Dag van het Vertalen. Door de Verenigde Naties is 30 september ingesteld als 'Internationale Vertaaldag' (International Translation Day).Bestaat officieel sinds 1991, maar deze dag wordt al vanaf 1953 gehouden. Een initiatief van de International Federation of Translators (FIT) die nauw samenwerkt met de UNESCO.
De datum van 30 september is de sterfdag van Sint Hiëronymus, die grote delen van de Bijbel in het Latijn heeft vertaald (het zogenoemde Vulgaat).

bekijk de site van uitgeverij Anderszins
de bundels van de dichters hieronder zijn verkrijgbaar bij de uitgeverij

Zojuist verschenen bij uitgeverij Anderszins: "Vergedichten - reis door onbeschreven tijd" van P.B. Kempe. Nu te bestellen à € 17,50 via 0575-541824, via info@kopwitzutphen.nl, of via de boekhandel (ISBN 978-94-92994-28-8)!

Overigens: de eveneens recent verschenen bundel "Voorwaarts, nog niet vergeten" is à € 5,-- aan de tweede oplaag toe, dus ook weer verkrijgbaar (maar zonder ISBN). Zie het eerdere bericht hierover op www.kopwitzutphen.nl... Dank alvast!

Kopwit Anderszins in Dat Bolwerck

Dichtersgroep Kopwit Zutphen viert samen met Uitgeverij
Anderszins een bijzondere poëziemiddag op zondag 26
september in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112. Drie aanlei-
dingen zijn er voor iets feestelijks: het eerste lustrum
van deze op Texel gevestigde uitgeverij; het opnieuw de
ruimte in schieten van “Regenboom - Palu di áwaseru”,
de in 2020 verschenen maar door de virusomstandigheden
onderbelichte Nederlands-Antilliaanse debuutbundel van
Zutphens eerste schooldichter Naomi Montroos; en het
landelijke debuut “Vergedichten - reis door onbeschreven
tijd” van Kopwit-voorman Pieter Bas Kempe!
Hij zal ook in zijn rol van presentator kruipen, hetgeen
tevens het aankondigen inhoudt van gastdichters uit de
Anderszins-stal en van het omlijstend jazztrio “Jazz in
Schaapskleren”. Dat overigens een belangrijke rol heeft
gehad in de totstandkoming van de “Vergedichten”, maar
meer daarover die middag…
De toegang tot dit feest is gratis: inloop vanaf 13.00 uur,
aanvang 14.00 uur. Lees ook www.datbolwerck.nl (voor onder
meer de actuele virusregels!) en www.kopwitzutpen.nl.

Verhaal van twee steden

Zij staan op hun steen,
been waarneven been,

uit elkander geschreven
door geschiedenis en tijd,

omzwermd en van duiven bezoedeld
aan zowel Adige als Etsch.

Dante Alighieri - ene zijde;
andere - Walther von der Vogelweide.

Weert hij af
met geheven hand
in Trento,

steekt hij de hand
in Trient
nodigend uit,

midden op hun levensplein?

(op de Duits-Italiaanse taal - en
cultuurgrens in Zuid-Tirol staan
twee dichtervorsten oog in oog)

P.B. Kempe, maart 2021

100 jaar geleden geboren:W.F. Hermans als dichter met "Straattoneel"

1 september 1921 - 1 september 2021: Willem Frederik
Hermans 100 jaar geleden geboren. In het begin van
zijn loopbaan stond hij ook bekend als dichter, waarvan
hier acte met “Straattoneel”:

Te steil die brug. De voerlui slaan het paard
Met ijz’ren buizen galmend op de rug.
De moeder ijlt haar dochter na op straat,
Een mes valt als een noodkreet uit een raam.

Te steil die brug. Van olie glanst het asfalt
En bloed omspoelt het dode paard dat valt.
Het mes staat sidd’rend in een dorre boom.
Er klinken schoten ergens onder mij.

Er rijdt een priester op een fiets voorbij.
Aan ’t kruispunt weet hij verder niet te gaan.
(Twijfel is een rood licht waarvoor hij remt.)
Hij blijft met uitgestrekte armen staan.

Zodat, van ver, hij op de Heiland lijkt,
En dichterbij op een verkeersagent.

In het Zutphens jaar 2021 van de Sociale Geschiedenis
richten P.B. Kempe, de beste stadsdichter die de stad
nooit had, en Louis Radstaak, meester in beeld, geluid,
web en woord, hun aandacht op reuring aan IJssel en
Berkel brengende rode karakters uit de eerste helft van
de twintigste eeuw. Zeven maal acht dertienlettergrepige
"Poolse alexandrijnen" lang, want "Polen is nog niet
verloren"!
De bundel "Voorwaarts, nog niet vergeten. Rood Zutphen
1900 - 1950" is te bekomen voor 5 euro, plus mogelijke
verzendkosten, via info@kopwitzutphen.nl of 0575-
541824. Op de foto proost de dichter met een toepasselijke
Irish Red Ale.

*** Een Cubaanse zomergroet van Kopwit Zutphen ***

Madrigel

De tus manos gotean
las uñas, en un manojo de diez uvas morades.
Piel,
carne de tronco quemado,
que cuando naufraga en el espejo, ahuma
las algas tímidas del fondo.

Nicolás Guillén (1902-1989)
(vertaald uit het Spaans door P.B. Kempe)


Herderszang

Van jouw handen druipen
de nagels, in een tros van tien blauwe druiven.
Huid,
vlees van verbrande stam,
naar de kelder gaand in de spiegel verzengend
tere algen van de diepte.

voor Bob zijn tachtigste verjaardag, 24 mei 2021 oftewel Vurige Tongen

Drie Dylanesken

I

Mij is het niet meer gegeven
hen voor de rapen te schieten.
Gaar zijn zij zeker - kloppend
als tien zwerende vingers
aan de hemelpoort staand,
er hun stellingen slaand.

II

De joker liep de deuren langs
eendrachtig met de dief - men vond
in elke pot een hond.
Geen ziel onder de arm,
geen wachttoren die aandacht
schonk aan hetgeen men aanbracht.

III

Aleer ik afdaal naar het dal,
maar trouw zal blijven aan de ster
die boven ons gesteld is,
die tussen ons gesteld is,
hef ik ten laatsten maal
koffie als avondmaal.

(voor Bob zijn tachtigste verjaardag,
24 mei 2021 oftewel Vurige Tongen)

                   P.B. Kempe

Gabriele D'Annunzio (1863 - 1938)

Karel van het Reve 100 jaar geleden geboren  19 mei 1921 - 19 mei 2021

19 mei 1921 - 19 mei 2021: Karel van het Reve 100 jaar
geleden geboren. Bij de vijfkamp anno 1948, in Den Haag
en Moskou, om het wereldkampioenschap schaken was hij
aanwezig als tolk en vertegenwoordiger van de niet-
Sovjet-spelers; tijdens de terugreis per trein schreef
hij éen van zijn schaarse bewaard gebleven gedichten:

Sonnet voor den heer Nicolaas Cortlever, steenhouwer
te Amsterdam. Gegeven in Duitsland, tussen Hamm en
Dortmund, den 24’sten van Mei, Anno Domini 1948.

Gewend om links en rechts te commanderen
En iedereen te zetten naar Uw hand,
Waart Gij te gast in ’t Rode Vaderland,
Gij, Kind der Bourgeoisie. Het kan verkeren.

Gij zaagt met eigen ogen hoe de heren
Van Stalins bent aan lieden van Uw stand
Schijt hebben tot en met. Tot aan de rand
Vult U de weerzin tegen hun begeren

Om allen in het arm Moscovisch Rijk
Te doen geloven dat het Koninkrijk
Der Hemelen daar is. Zou dit hun wens

Of ook de waarheid zijn? Wie zal het zeggen?
Wij weten weinig. Is er soms éen mens
Die het Geheim der Schepping uit kan leggen?

Apropos: Cortlever, later lange tijd woonachtig in
zowel Almen als Zutphen, reisde mee als de schaak-
technische rechterhand van oud-wereldkampioen Dr.
Max Euwe. Daarnaast was hij in het dagelijks leven
zakelijk leider ener natuursteenfabriek.

P.B. Kempe, mei 2021

Christiaan Morgenstern, Duits absurdistisch dichter (6 mei 1871 - 31 maart 1914)

Mooi uitzicht

Korf beklimt Fort Altena,
Gelders, ja, doch ei zo na
Overijssels grondgebied.
W at hij al niet overziet:
Deventer van Waag tot Berg,
Zwolle verderop (een dwerg),
IJsselscheepsverkeer, áanmerend,
zelfs het land van Bommen Berend!
Palmström, in zijn spoor geklommen,
heeft geen oog voor al die bommen:
wijst Von Korf een boerderij,
nabij Lochem, in een wei
naast de Nettelhorstruïne
(zichtbaar achter Lebuïnus),
waar een gevelsteen vermeldt
“Morgenstern”… Zij staan versteld:
vereeuwigd is de schepper daar
van het zo illuster paar!
Und weil alles hat sein Ende
an die Sommersonnenwende
daalt men af, zonder gedraal,
naar de punt aan dit verhaal.

(eerbetoon aan de Duitse absurdist,
op 6 mei 2021 150 jaar geleden
geboren, alsook zijn personages.
500 jaar eerder verrees genoemd
Fort, dat de hertogen van Gelre
lieten optrekken tegenover vijandig
Deventer: het deed 7 jaar dienst)

P.B. Kempe, februari 2021

Die Trichter

Zwei Trichter wandeln durch die Nacht.
Durch ihres Rumpfs verengten Schacht
fliesst weisses Mondlicht
still und heiter
auf ihren
Waldweg
u. s.
w.

De trechters

Twee trechters trekken door de nacht.
Door hun romp, versmald tot schacht,
stroomt wit, stil, vrolijk
het licht der maan
hun bosweg op
etce-
te-
ra.

Christiaan Morgenstern (1871 - 1914)
vertaald uit het Duits door P.B.Kempe

Een jodengeschiedenis uit Zutphen

Een jodengeschiedenis uit Zutphen

Allerzielen 1836:
Slagerij Hamburg, pas geopend,
zorgt voor uitgebeend lekkers in de stad.

Honderd jaar, 1936:
steeds nog aan het Broederenkerkhof
Slagerij Hamburg, steeds nog klanten zat.

November 1942:
Slagerij Hamburg opgeheven,
alle beenhouwerij is uitgestapt -

bij aankomst in overvolle kamers,
in het oosten waar het niet wil dagen,
van de stenen tafelen geschrapt.

P.B. Kempe, maart 2021

Vlieblues

Er is muziek die mij vaak als een zee vervoert
de stroom vertraagt in diepste onderlagen
en golven temt met ritmisch vierkwart slagen
een backbeat die de vaart van elke branding snoert
hier op dit eiland *aint no love - die mij beroert
zoals de zee me om een gunst kan vragen
betwijfel ik of ik de sprong kan wagen
naar jou in antwoord op de backbeat van de blues
je ogen blauwer dan een hemel kon verdragen
je stem een windvlaag in mijn hart dat zonder koers
zich van het eiland afwendt om het hart te jagen
in the heart of town* waarnaar de zee me voert
in achterwaarts een droom die doet vertragen
hier op dit eiland aint a love die mij beroert.

Gerda Posthumus

( La musique souvent me prend comme une mer! 1ste vrsr.
Charles Baudelaire-
Aint no love in the heart of the city: Bobby Bland)

www.eilanddichtervlieland.nl

CHARLES BAUDELAIRE  (9 april 1821 - 9 april 2021: deze zeer grote dichter werd 200 jaar geleden geboren)

Bericht aan de poëziereizigers

Bericht aan de poëziereizigers

Onderneem van Pasen tot en met Pinksteren 2021 de
poëziereis naar Hummelo! Dit Achterhoekse dorp
huisvest al tientallen jaren in genoemd tijdvak op
het fraaie landgoed Enghuizen de veelbezochte
Kunstwandelroute - maar evenals vorig jaar moet
deze voor het coronavirus wijken helaas. Echter:
de deelnemende dichtersgroep De Omsmeders heeft
samen met de beoogde begeleidende muzikanten
besloten opnames van optredens ter plekke te
maken, welke van Opstanding tot Vurige Tongen te
zien zullen zijn op internet!
En wel binnen de poëzie-onderafdeling van de
webpagina www.kunstwandelroutehummelo.nl - die
weg wijst zich vanzelf. Veel voorjaarsgenoegen!

Kopwit Zutphen viert op 21 maart de Wereld Poëziedag

23 maart 1971 - 23 maart 2021: Simon Vestdijk 50 jaar
geleden overleden. Als klein eerbetoon gedicht nummer
10 uit de ”Fabels met kleurkrijt”

Keuvelend met verliefde kronen,
Ruischend de een, rits’lend de ander,
Zijn beuk en berk gaan samenwonen
Als lotgenooten van elkander,

In zulk een inn’ge eendracht, dat
Men aan de witte schors moet vragen
Wie of het berkenloof zal dragen
En wie in ’t najaar ’t bruinste blad.

Hier even breed, daar even smal
Stroomen hun stammen naar beneden,
Uitwijkend, hunk’rend en tevreden,
Geven en nemen, een en al,

Tot waar de saamgevoegde wortel
De strengheid hoedt van ’t mijn en dijn,
Alsof met een onzichtb’re mortel
De grensvlakken bestreken zijn.

Maar lager, diep onder de aarde,
Daar heerst de nijd van ’t voorgeslacht,
Dat waterdruppelen vergaarde
Met harig zuigende overmacht,

Elkaar verdringend, moord beramend
In zulk een schennis van ’t verbond,
Dat elk der wezens zich zou schamen
Wanneer ’t kon schouwen in zijn grond.

Kopwit Zutphen viert Wereldvrouwendag 2021

ENIGE EN ALGEMENE KENNISGEVING
Als gevolg van moedwil of misverstand, maar in ieder
geval elkaar driftig napapagaaiende bronnen, is de
indruk ontstaan dat Kopwit Zutphen opgegaan is in de
Stichting Zutphen Literair of het Dichtersgilde Zutphen.
Al deze instellingen zullen in het heden of de toekomst
veel met elkaar samenwerken gaan, maar Kopwit Zutphen
is en blijft zelfstandig!

De Man en zijn Knakworst - eerbetoon aan Vladmír Boudník (1924 -1968), Tsjechisch grafisch kunstenaar met een bijzondere belangstelling voor ontploffingen, knakworst en bier, alsook aan een Zutphense lekkernij!

Zutphen! Als u het mij vraagt: een schóol-
voorbeeld van explosionalisme,
Vladmír Boudník zou het u niet
verbeteren! Eerst het bevrijdend
ogenblik van de beet en de knak,
de pracht van opensplijtende darm,
dàn adembenemende stilstand,
het stoom afblazende binnenste -

waarna het dóordringen tot de kern
van het uiteengescheurde voorwerp,
het wegspoelen van de ontplofte
oude vorm in schuimende bierstroom,

en tot besluit, als nabeschouwing,

“De Man van de Knakworst eet u zó!”

uitspreken, terwijl nieuwe vormen
zich oprichten, Zutphen, zo ik meen…

P.B. Kempe, februari 2021

Kopwit Zutphen opent de poëzieweek 2021

Een klaver uit Moskou - III (1961-1963)
Nog een toost

Op jou vast vertrouwen! Alsook op mijn trouw!
Op ons zijn in dit land, ik samen met jou!
Wellicht zijn wij blijvend betoverd geraakt,
Maar heerste ooit mooier de winter op aard’,
Het kruis in het hemels gewelf boven ons,
Teer kettinkje, machtige brug des verbonds…
Op ál het geruisloos vervloeien sindsdien.
Op ons, niet in staat om elkaar te zien.

Anna Achmatova (1889 - 1966)
(vertaald uit het Russisch door P.B. Kempe)

ЕЩЕ ТОСТ

За веру твою!  И за верность мою !
За то, что с тобою мы в этом краю!
Пускай навсегда заколдованы мы,
Но не было в мире прекрасный зимы,
И не было в небе узорней крестов,
Воздушней цепочек, длиннее мостов....
За то , что все плыло, беззвучно скользя.
За то, что нам видеть, друга нельзя.

Анна Ахматова

 Aan deze Aubade ofwel Een Hart onder de Bretels (P.B. Kempe) werkten mee: Bert Bevers (B), Louis Radstaak, Bert Scheuter, Margót Veldhuizen, Jack en Lucy (Firma Weijland), Helma Snelooper, Wim van Til, Anna Wiersma, Pieter Bas Kempe (idee voor Aubade) en Eva Schuurman.

Een kerst- en jaarwisselingswens van Kopwit Zutphen

Voor Alle Zielen, van Kopwit Zutphen

https://www.contactzutphen.nl/nieuws/algemeen/330833/pieter-bas-kempe-ik-laat-de-lezer-graag-een-beetje-nadenken-

Zojuist verschenen: 5 euro per stuk te bestellen via: info@kopwitzutphen.nl (exclusief portokosten)
Tevens nog beperkt leverbaar: 'Lawaai!!', 'Echoo' & 'Zutphense wereldwonderen'
van Louis Radstaak en Pieter Bas Kempe, (eveneens 5 euro per stuk)

Een groet van Kopwit Zutphen bij het aanbreken van de herfst

Il y a des jardins qui n’ont plus de pays
Et qui sont seuls avec l’eau
Des colombes les traversent bleies et sans nids
Mais la lune est un cristal de bonheur
Et l’enfant se souvient d’un grand désordre clair

Georges Schehadé (1907 - 1989)
(vertaald uit het Frans door P.B. Kempe)

Er zijn tuinen die geen land meer hebben
Die alleen zijn met het water
Duiven kruisen eroverheen blauw zonder nesten
Maar de maan is een kristal van geluk
Het kind herinnert zich grootse heldere wanorde

Schrijven onder Invloed in Zutphen (bis!) Afgelast...

Schrijven onder Invloed in Zutphen (bis!) Afgelast...

Het begon allemaal in een schrijverscafé te New York:
proefondervindelijk onderzoek naar de wisselwerking
tussen alcohol en het creatieve proces. Met als werk-
naam “ Writing Under The Influence”: is enig drankver-
bruik tijdens het schrijven geestdodend of juist geest-
verruimend?
Een andere wereldstad, Zutphen, kreeg in 2019 de Eu-
ropese primeur hiervan: “Schrijven Onder Invloed”. En
bijt nu, in de schuimkraag, door: Uigave Twee is aan-
staande! Waar, wanneer en hoe?
Plaats van samenkomst wordt opnieuw Stadsbrouwerij
Cambrinus, Houtmarkt 56B, en wel op woensdag 28 okto-
ber 2020. Inloop vanaf 18.30 uur; na begroeting en
toelichting kort na 19 uur gaat het er op voetbalwedstrijd-
wijze geschreven worden, tweemaal drie kwartier met
daartussen 15 minuten pauze dus. Om 21 uur weerklinkt
het eindsignaal, waarna onder het genot van een wel-
verdiend glas de derde helft begint, gevuld met voor-
dracht, analyse, nagesprek, wat al niet…
De roegang is gratis, opgave vooraf is nuttig met het
oog op het Virusreglement, kan bij info@6575.nl of
info@kopwitzutphen.nl. Consumpties zijn voor eigen
rekening en kunnen allen vooraf of in de pauzes be-
steld worden. Voor zowel schrijven als drinken geldt:
alle genres zijn toegestaan, van de Grote Zutphense
Roman In Uitvoering via treurspel tot gedicht, van
Tripel via Quadripel tot Nul Punt Nul…
Dezelfde organisatoren als vorig jaar, Peter-Jan
Vermeij (schrijversgroep Shut Up And Write Zutphen) en
Pieter Bas Kempe (dichtersgroep Kopwit Zutphen),
rekenen wederom op een Geest- en Invloedrijke zitting!
(Zie ook www.kopwitzutphen.nl)

Een augustusgroet van Kopwit Zutphen

E ci trascina indietro, al fresco,
all’arso tempo, al tempo vano,
assordato dalle vane feste
dell’umile gente, al tempo umano,
al tempo allegramente terrestre,
al tempo che vive il suo incanto,
con le rodini, nel solatio
paese padano, nel fianco
dei freschi colli, e chi di schianto
voi volgete, rondini, all’addio.

Pier Paolo Pasolini (1922 - 1975)
(uit “L’umile Italia”, 1954)

En het sleurt ons achterwaarts, in de vroegte,
in de verkoolde, in de ijdele tijd,
verdoofd met de ijdele feesten van
de nederige mens in mensentijd,
in de tijd van het opgewekt aardse,
in de tijd levend met zijn zonnelied,
met zijn zwaluwen, boven betoverde
Po-vlakte, boven frisgroene flanken
van hellingen, die jullie, zwaluwen,
toekeert loom jullie vleugelslag, ten afscheid.

(vertaald uit het Italiaans door P.B. Kempe,
uit “Nederig Italië”)

Een Sint-Jans-midzomergroet van Kopwit Zutphen

Bij wijze van eerbetoon (voor Christo Vladimirov Javacheff )

               Louter ongelovigen worden wonderen
gewaar. (Leonardo Sinisgalli)

(voor Christo & Jeanne-Claude)

Een kwetsbare schets is de karavaan
van machtige, wijze, witte steden,
dode bomen die levende zijn maar anders

worden gezien, verhullend onthullend
nomadische tenten, herinnering

aan zuilen in het Boekarest van het Westen,
triomfboog die gemartelde Atlas
en Balkankromming het vrije verleent,

zo teder als even, als tijdelijk vermag.

P.B. Kempe

Kopwit Zutphen stuurt een Pinkstergroet...

De Hemelvaart van Dichteren Leesten

Ter bevordering van de schone letteren in Zutphen alsook
wijde omtrek heeft Hans Heesen aan zijn bestaan als artis-
tiek duizendpoot een duizend-en-eerste poot weten toe te
voegen. Hemelvaarts-donderdag 21 mei 2020 verschijnt afleve-
ring 1 van Dichteren Leesten, ongeregeld (zo mogelijk twee-
à driemaandelijks) verschijnend literair tijdschrift, met wis-
selende medewerkers, alleen hemzelf als redacteur, en een
aan de Vinexbuurtbenamingen van Doetinchem en Zutphen, met
letterkundige knipoog, ontleende titel!
Het staat open voor kort proza, poëzie, vertalingen, teke-
ningen, foto’s etcetera: nummer 1 zal onder meer bijdragen
bevatten van Herr Seele, Gosse Koolstra en Willem Thies.
Dichteren Leesten zal, gratis!, op internet rondgestuurd
worden als pdf-bestand; een exemplaar opvragen kan door een
verzoek te sturen daartoe aan hans.heesen@gmail.com
Uitdraaien is toegestaan! Aflevering 2 ziet naar verwach-
ting in de tweede helft van juli het felle zomerlicht…

Een Meizoen van Kopwit Zutphen

Kopwit en Schaakgenootschap Zutphen presenteren het
Zutphens Internet Poëzie-Schaak-Café

Het virtuele boek “Liefde in tijden van corona” is nu veelge-
lezen, oftewel iedereen moet iets vanwege dat virus. Zowel
de Kopwit-podiumpoëzie-activiteit als het Schaakgenootschaps-
leven zijn tot stilstand gekomen: reden voor een initiatief
dat geen lichamelijke aanwezigheid behoeft, maar dankzij de
websites van bevriende groepen inspirerend kan zijn in
deze historische tijden!
Onder de in de kop vermelde titel worden alle aangeslotenen
van beide groepen, plus lezers van de websites, uitgenodigd
schaakpoëzie te schrijven, vertalen, vergaren. Ten gunste van
de dichtkunst, de schaaksport, en uiteraard het honderdjarig
bestaan van het Schaakgenootschap in 2019-2020! Voor dichter
en schaker: schroom niet om de uitdaging aan te gaan, want
in elke dichter sluimert een schaker en in elke schaker
sluimert een dichter… Hoe werkt het?
Stuur gedichten zoals hierboven omschreven, het mogen er ge-
rust meer zijn aan:
https://www.schaakgenootschapzutphen.nl/index.php/info/contact
De poëzie verschijnt vervolgens op de site van Kopwit Zutphen,
plus in een bijzondere afdeling van de Schaakgenootschap-site.
Op een bloeiende schaak-poëziecultuur in Zutphen!

Eric Kloppers & Pieter Bas Kempe

Een lentebode van Kopwit Zutphen...

"Letterlijke vrouwen" in beeld en geluid

Letterlijke Vrouwen

Ter gelegenheid van Wereldvrouwendag 2020 zal in Zutphen het
project “Letterlijke Vrouwen” uitgevoerd worden. Dat behelst
een bijeenkomst met een zo ruim, kwalitatief en kwantitatief,
mogelijk aandeel Zutphense dichteressen, plus thematisch bijbe-
horende muzikale klankpoëzie. Wie wil hier niet bij zijn?
Plek van handeling is Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112, Zutphen,
op zondagmiddag 8 maart, van 14 tot 17 uur. Voordragers van
dienst zullen zijn: Louise Broekhuysen, Claudine de la Court,
Bertje van Delden, Ingeborg ten Hoopen, Eke Mannink,
stadsdichter Otteline van Panthaleon van Eck, Jet Rotmans,
Marianne M. Smit, Erika Visser, Alexandra Weinz en
Anna Wiersma. De piano is het domein van mede-organisator
Mariëtte Hehakaya, celliste Maaike Schoenmaker staat haar terzijde;
presentator Pieter Bas Kempe leidt middels enkele internationale vrouwen-
gedichten in origineel en vertaling in en uit.
Over internationaal gesproken: op deze middag kan in Dat
Bolwerck voor het laatst de tentoonstelling “Deutsche Grafik”
genoten worden, met vrijwel uitsluitend werk door vrouwen!
De toegang is gratis, consumpties zijn voor eigen rekening
verkrijgbaar. Lees ook: www.datbolwerck.nl,
www.hehakayapiano.com en www.kopwitzutphen.nl.

Poëziehoofdkwartier in Dat Bolwerck

Dichtersgroep Kopwit vestigt haar hoofdkwartier op woensdag 29 januari, tijdens de landelijke Gedichtenweek, met een poëzieavond in Dat Bolwerck, Zaadmarkt 112 te Zutphen. “Hoofdkwartier”: dat is ook de titel van de bundel waarmee Sabine Kars, die sinds haar komst naar de stad in 2016 almaar zichtbaarder wordt, omstreeks de jaarwisseling debuteert, en waaruit zij als een waarachtige hoofdvrouw voorlezen zal! De hoofden bijeen staken ondertussen vier dichters: los van elkander waren zij in de voorbije jaren in Zutphen te horen, maar nu begroet de hoofdstad van het historische graafschap Hans Mellendijk, Bert Scheuter, Eva Schuurman en Helma Snelooper in hun hoedanigheid van officiële “Dichters des Achterhoeks”… De muzikale opluistering is uit het eveneens Nedersaksische Deventer afkomstig, waar Mark Kornet en zijn accordéon thuis zijn: graag terugkerende, geziene gasten!
Presentator Pieter Bas Kempe biedt dit alles met zwier het hoofd en verwelkomt iedereen graag aan de kassa bij Dat Bolwerck op voornoemde avond. Aanvang 20 uur, de toegangsprijs bedraagt 3 euro: lees ook www.datbolwerck.nl en www.kopwitzutphen.nl.